Rinequire ng prof ko. Sinulat ko. Pinost ko.

Wednesday, December 29, 2010

Isang Panaginip na Fili

Isang Panaginip na Fili*

Ang unang nakaakit sa aking paningin ay ang napakamalikhaing disenyo ng entablado. Mayroon itong ikalawang palapag sa likurang bahagi na may tatlong malalaking butas. Paminsan-minsan ay sumusulpot ang mga tauhan sa mga butas na iyon. Minsan nama’y ang mga eksena ay nagaganap sa hagdanan paakyat sa ikalawang palapag. Nakatulong ang entablado na maiwasan ang flat na paningin ng mga manunuod. Kumbaga, nalagyan nila ng “spice” ang dating ordinaryong entablado, at ito talaga ang nakapagpahanga sa akin.

Napansin ko rin sa kauna-unahang bahagi ng dula ang makukulay at napakadetalyadong mga kasuotan ng mga tauhan. Ang kasuotan nina Basilio at Isagani na akma sa kanilang estado ng pamumuhay at sa panahon ng mga Kastila. Simple ang kasuotan nina Ibarra, Paulita, at Ben Zaib subalit iyon ang mga pinaka-napansin ko. Maging ang mga kasuotan ng mang-aawit at mananayaw ay pinag-isipan at pinaghandaang nang lubusan. Kapag nagsama-sama ang lahat ng tauhan sa gitna ng entablado, hindi masakit sa mata ang kulay at disenyo ng kanilang damit. Ang mga kulay na ito ay nakakapanghikayat sa paningin at sa damdamin.

Naging epektibo rin ang paggamit ng mga ilaw. Nabigyang pokus ang pagsasadrama ng mga tauhan. Kadalasan ay nakadaragdag pa ito sa pagpapasidhi ng mga eksena. Tila naging makatotohanan ang eksena sa loob ng Bapor Tabo dahil sa mahusay na pag-iilaw.

Nakadagdag din sa pagpapasidhi ng damdamin ang mga tunog. Naging epektibo ito dahil hindi lamang ako nasisindak, napapatigil pa ako sandali sa paghinga kapag naririnig ang malalakas at nakakapanginig na mga tunog.

Sa mga props naman, napamangha ako sa mahusay na pagkakabuo ng mamahaling lampara ni Ibarra. Tinitigan ko itong mabuti at hindi ako makapaniwalang gawa lamang ito ng mga Kawanihan ng Props at Design dahil sa labis na kagandahan nito.

Ang kakaibang musika naman ang labis na nagpataas ng aking enerhiya. Ito ang dahilan kung bakit napako ang aking atensiyon hanggang sa kadulo-dulohan ng dula. Masigla ang pagkakaawit ng mga awitin, at walang kasinghusay ang pagkakalikha ng liriko. Inulit-ulit ko pa ang pagkanta sa isang awitin kahit tapos na ang palabas. Tumatak kasi ito sa aking isipan.

Hinangaan ko rin ang paraan ng pag-arte nina Ibarra, Isagani, Maria Clara, at Huli. Kahit isang pangungusap lamang ang kanilang bitawan, nakapangingindig-balahibo na. Kahit makinig lamang ako sa kanilang mga boses at hindi na tumingin pa sa kanilang mukha, mararamdaman ko pa rin ang emosyon ng kanilang pagdrama.

Bago at kakaibang naratibo naman ang inilatag ni Floy Quintos sa dula. Linagyan niya ito ng twist. Ihinalo niya ang buhay at perspektibo ni Jose Rizal bilang pambansang bayani ng Pilipinas.

Subalit, may mga pagkakataon sa aking panunuod na ako’y napapahikab. Maaaring dahil hindi ako isang malaking tagahanga ng mga dula, at maaaring dahil makailang beses ko nang nabasa’t napanuod ang El Filibusterismo. Kumbaga, alam na alam ko na ang mga mangyayari, kaya’t naghahanap ako ng “bagong elemento” rito.

Datapwat, nahusayan ako sa direksiyon ng mga galaw, at sa mensaheng nais iparating ng dula. Tunay na nabuhay ng dulang ito ang pagmamahal at pagsasakripisyo ni Jose Rizal sa bansang Pilipinas.

*Papel para sa Komm3 (Disyembre 29 2010)

Tuesday, October 19, 2010

Pagninilay sa Plagiarism sa Filipino Speech at Drama

Graduation Speech ni Manny Pangilinan

Isang napakagandang araw para sa mga Atenians Batch 2010 ang kanilang Araw ng Pagtatapos noong ika-26 at 27 ng Marso. Kumbaga, ito ang rurok ng lahat ng kanilang paghihirap, pagpupuyat, at pagsisikap. Ito ang pinakahinhintay hindi lamang ng daan-daang estudyante, kundi ng pamilya ng bawat isa sa kanila.

Subalit, isang pangyayari ang sumira rito, at ito ang anomalyang idinulot ng pangongopya ni Manuel V. Pangilinan ng kanyang graduation speech.

Si Manuel V. Pangilinan ay isang prominenteng negosyante sa Pilipinas. Isa siya sa mga namumuno sa Philippine Long Distance Communications at Smart Communications. Siya rin ang chairman ng Ateneo Board of Trustees. Itinuturing siyang isa sa mga pinakamayamang tao sa Pilipinas.

Sa kabila ng kasikatan at kaunlarang tinatamo ni Pangilinan, nasangkot pa rin siya sa kaso ng Plagiarism – nagpapatunay lamang na walang nakatatakas sa kasong ito.

Maganda, nakapupukaw, at nakapagbigay ng inspirasyon ang talumpati ni Pangilinan, subalit hindi ito naging tama.

Napag-alaman ng GMA.news na ginamit ni Pangilinan ang ilang popular na sipi mula sa talumpati nina Barack Obama, Oprah Winfrey, J.K. Rowling, at Conan O’Brien, at hindi nagbigay ng tamang kredits sa kanila. [i]

Ito ang talumpating ibinigay ni Barack Obama sa Arizona State University noong 2009:

"For many of you, these challenges are also felt in more personal terms. Perhaps you're still looking for a job — or struggling to figure out what career path makes sense in this disrupted economy. Maybe you've got student loans — no, you definitely have student loans — (applause) — or credit card debts, and you're wondering how you'll ever pay them off. Maybe you've got a family to raise, and you're wondering how you'll ensure that your children have the same opportunities you've had to get an education and pursue their dreams."

Ito naman ang ibinigay ni Pangilinan:

"For all of you, these challenges are felt now in more immediate and personal terms. You will soon be looking for a job – struggling to figure out which career makes sense in this economy of ours. Maybe you have loans, and are worried how you‘ll pay them down. Maybe you‘ve got a family to help. Maybe you‘re asking how your siblings can have an Ateneo education like you had."

Ito ang ilan sa mga sinabi ni J.K. Rowling sa Harvard University noong 2008 na malaki ang pagkakapareha sa susunod na linya ni Pangilinan:

Rowling: "I had no idea then how far the tunnel extended, and for a long time, any light at the end of it was a hope rather than a reality," Rowling said in her speech.
Pangilinan: "I had no idea how far the tunnel of failure extended. And any light at the end of it seemed more hope than reality."
Rowling: "The knowledge that you have emerged wiser and stronger from setbacks means that you are, ever after, secure in your ability to survive."
Pangilinan: "The knowledge that you have emerged wiser and stronger from setbacks means that you can be secure in your ability to survive."

Narito naman ang kay Oprah noong nagtalumpati siya sa Stanford University noong 2008:

Winfrey: "Let me tell you, money’s pretty nice. I'm not going to stand up here and tell you that it’s not about money, 'cause money is very nice. I like money. It’s good for buying things. But having a lot of money does not automatically make you a successful person. What you want is money and meaning. You want your work to be meaningful. Because meaning is what brings the real richness to your life. What you really want is to be surround by people you trust and treasure and by people who cherish you. That’s when you're really rich."
Pangilinan: "Let me tell you, money’s pretty cool. I‘m not going to stand here and tell you that’s it’s not about money, because money is sweet. I like money. It’s good for buying companies and things – and for putting up a few buildings here and there for Ateneo. But having a lot of money does not totally make you a successful person. What you want is both money and meaning. You want your life and your career to be meaningful. Because meaning is what brings real richness to your life, to be surrounded by people you can truly work with – because you trust and treasure them, and they cherish you in return. That’s when you‘re really rich..."

At ang panghuli ay ang kay Conan O'Brien na ibinigay niya noong 2000 sa Harvard:

Conan O'Brien: Fifteen years ago I sat where you sit now and I thought exactly what you are now thinking: What's going to happen to me? Will I find my place in the world? Am I really graduating a virgin?

Pangilinan: 44 years ago I sat where you now sit, I also thought what you now think – What is going to happen to me? Where can I find a job? Am I really graduating a virgin?

Nang mabasa ng kritiko ang mga siping ito, hindi niya agad nahalata na ito’y kinopya lamang, dahil gumamit si Pangilinan ng isang teknik na tinatawag na patchwriting. Ito ay ang simpleng anyo ng pangongopya na madalas gawin sa paaralan. Dito ay kinukuha ang isang sipi, pagkaraa’y babaguhin ang ilang salita, pagpapalit-palitin ang pagkakasunod ng mga salita, at saka magbubura ng kaunti. Kumbaga, ineedit at gagamitin ang isang sipi subalit hindi magbibigay ng angkop na kredit.[ii]

Napakayaman at napakaprominenteng tao ni Pangilinan sa loob ng bansa. Kaya nang mabasa ng kritiko ang tungkol dito ay nagulat siya’t natakot.

Nagulat ang kritiko sapagkat hindi ordinaryong tao si Pangilinan. Marami siyang negosyo at institusyong pinamumunuan, marami rin siyang kolehiyo at organisasyong tinutulungan. Isa ng malaking tao si Pangilinan, at kahit ang kritiko ay hindi maiisip na masasangkot pa sa kasong plagiarisim ang isang propesyonal na tulad niya.

Natakot naman ang kritiko sa ideya na, kung ang isang henyo’t milyonaryo ay nagagawa pang mangopya sa kabila ng mga resources na mayroon siya, paano na lamang ang mga taong nasa ibaba niya – na kung iisipin, ay mas kakaunting kaalaman, kakayahan at mapagkukunan?

Kung tutuusin, karaniwang usapin na ang plagiarism lalo na sa mga mag-aaral. Kapag may mga papel, prokeyto, o takdang aralin at hindi alam ng mag-aaral kung paano sisimulan o ano ang gagawin, ang unang-unang papasok sa isipan niya ay ang magresearch sa internet o sa silid-aklatan. Walang problema kung maghahanap lamang ng tulong mula sa mga resources, subalit ang naging trend na sa mga paaaralan ay ang tinatawag na copy-and-paste method. Dito ay kinokopya’t inaangkin ng mga mag-aaral ang mga sulati o publikasyong pagmamay-ari ng ibang tao. Hindi sila nagbibigay ng sapat na kredits sa may-ari, kahit pagpapakita lamang ng respeto

Kaya’t nang matuklasan ng kritiko na ang tulad ni Pangilinan ay nasangkot sa ganoong kaso, sadyang nagulat siya. Gradweyt si Pangilinan mula sa ADMU, isang prestihiyosong unibersidad sa Pilipinas. Matatalino, magagalang, at may takot sa Diyos ang ipinakikitang imahen ng mga mag-aaral mula sa ADMU, pero mukhang iba ang ipinakita ni Pangilinan sa kanyang aksiyon. Si Pangilinan ang naging tagapukaw sa mga Pilipino sa sitwasyon – na sadyang lumalaganap na ang pangongopya at kailangan na itong aksiyunan.

Sa kabilang banda, nahihinuha ng kritiko na may natatanging dahilan si Pangilinan kung bakit niya isinama ang mga pahayag na iyon sa talumpati.

Wasto at tamang-tama ang mga salitang ginamit ni Pangulong Obama sa kanyang pahayag. Kung titignan ang diskurso, maganda ang sinasabi ng pahayag. Tumpak para sa kalagayan ng ekonomiya ng bansa, at makatotohanan para sa tunay na damdamin ng isang batang kakatapos pa lamang. Maliban doon, marahil gusto ring mapamangha ni Pangilinan ang kanyang mga tagapakinig, marahil nais din niyang makamit ang applause nila.

Pero kung tungkol sa layunin ng talumpati ang pag-uusapan, masasabi ng kritiko na napagtagumpayan ni Pangilinan na maipahayag ang kanyang mga natatanging mensahe na – (1) ang tunay na kayamanan ay hindi pera, kundi ang pagmamahal ng pamilya’t kaibigan, (2) ang kanilang mga pangarap ang gagabay sa kanilang kinabukasan, (3) ang tagumpay ay hindi nasusukat sa pera, (4) ang pinakamahalaga ay ang karakter ng isang tao, hindi ang katanyagan, (5) Mas mahalaga ang katapangan at ang kakayahang tumayo sa mga kabiguan, kaysa sa mga tagumpay na nakakamit, (6) Hindi mahalaga kung gaano kahaba ang buhay ng tao, ang mahalaga ay kung gaano kabuti ang idinulot nito. Sa palagay ng kritiko, ang lahat ng mga nabanggit ay maliwanag at tunay ngang nakapagbigay ng inspirasyon, at nagpalakas sa loob ng mga mag-aaral. [iii]

Subalit, hindi lahat ng maganda at masaya ay tama sa paningin ng iba. Maganda nga ang layunin ni Pangilinan, ngunit hindi naman naging wasto ang kanyang pamamaraan – tila nawalan din ng saysay at kredibilidad ang kanyang mensahe.

Ang Pangalan Ko’y Urduja ni Jovenal Velasco [iv]

Nang unang mabasa ng kritiko ang kaso mula sa Cases on Arts and Culture Management in the Philippine Setting ang tungkol sa telesine ni Prof. Jovenal Velasco, hindi niya naisip na nandaya o nanulot si Velasco. Dahil kung susuriin, isang folktale o kuwentong-bayan ang istorya ni Urduja. Ibig sabihin, yumaman ang akda sa pamamagitan ng salin-dila o pasahan ng mga kuwento mula sa iba’t-ibang tao.

Nagkaroon diumano ng anomalya sa pag-ere sa GMA 7 noong Hunyo 11, 1995 ang telesineng isinulat ni Velasco na pinamagatang Ang Pangalan Ko’y Urduja. Ito ay nang unang humarap sa korte si Emigdio Alvarez Enriquez noong Agosto 5, 1997, at sinabing ninakaw ni Velasco ang ilan sa mga ideya ng kanyang three-act play na “Alin Ed Purowa o Princess Urduja”.

Ayon kay Velasco ang telesine ay binase niya kay Carl Jung, ang tagapagtatag ng Analitikal na Sikolohiya. Sinabi rin ni Velasco na trinato niya bilang archetype ang Urduja. Itinaas at pinalakas niya ang katangian ng isang babaeng nadurusa dahil sa wala itong kakayahang mabuntis o makaanak. Ginamit lamang diumano niya ang ilang detalye mula sa dula ni Enriquez, dahil “kinakailangan itong hiramin”. Subalit ang nais niyang ipunto ay, kahit hiniram niya ang mga pangalan, magkaiba ang kahalagahan at karakter ng kanyang tauhan kumpara sa tauhan ni Enriquez.

Ayon naman kay Enriquez, ginamit ng teleplay ni Velasco ang kanyang istorylayn, mga tauhan, at lugar nang walang pahintuloy mula sa kanya. Halimbawa rito ay ang mga tauhang sina Badur, Kasilag, at Lakis Lao; mga lugar na Tawalisi at Talamasin; at ang eksena ng pagpupugot ng ulo. Ipinahayag din ni Enriquez na walang silbi o walang halaga ang buong telesine kung hindi ginamit ni Velasco ang mga bahagi mula sa kanyang dula.

Sa palagay naman ng kritik, napakahambog ni Enriquez para ipagpalagay na hindi mabubuo ang telesine ni Velasco kung wala ang mga parteng sinulat niya.

Ang dula ni Alvarez ay isang historikal na istorya. Bawat bahagi ng Princess Urduja ay nagmula sa pinagtagni-tagning alamat, epiko, kuwentong-bayan, bugtong at iba pang oral na tradisyon noong sinaunang panahon. Halimbawa na rito ang sinabi ni Dr. Roland Tolentino. Ayon sa kanya, parte na diumano ng kultura ng Pilipinas ang tradisyon ng pagpupugot ng ulo at ng pangangaso. Sapagkat hindi mabubura ng sinuman ang patuloy na pagdaloy ng mga tradisyong ito sa kamalayan ng mga Pilipino.

Kung iisipin, napakalaki at napakahusay ng puntong ibinato ni Dr. Tolentino. Maging ang kuwentong inaangkin ni Enriquez ay hindi orihinal na nagmula sa kanya. Hindi sa kanya nagmula ang mga konseptong iyon, kundi sa kasaysayan ng bansa.

Isa pa, napatunayan ni Velasco gumawa siya ng malawak na pagsasaliksik. Diumano’y nanghiram pa siya sa lokal na pamahalaan ng Pangasinan, at sa ilang katutubong Pangasinensi. Maaaring nagkataon lamang na nagkapareho ng tuhog o atake ang kuwento nila ni Enriquez dahil nagkaroon ng parallel grounds ang kanilang pagsasaliksik, at natumbok nilang parehas ang posibleng kuwento para sa Urduja.

Subalit, may punto si Enriquez sa kanyang paglaban sa kaso. May karapatan siyang protektahan ang kanyang obra maestra. Bakit? Dahil hindi siya araw-araw nakakagawa ng mga ekstraordinaryong akda tula ng Princess Urduja. Kailangan niya iyong paghandaan, paglaanan ng oras at atensiyon, pagsikapan at pagpaguran. Paniguradong ganoon din ang hirap niya upang mabuo ang natatanging akda na Princess Urduja. Kaya’t nang matuklasan niyang may isang manunulat na basta na lamang ginamit ang kanyang pinaghirapang obra maestra, labis siyang nagalit at nainsulto – isang reaksiyong katanggap-tanggap.

Ganoon din siguro ang magiging reaksiyon ng kritiko sakaling mangyari ang insidenteng ito sa kanya. Magiging mahirap at masakit para sa kritiko. Bakit? Una, dahil ang mga malikhaing akda ng manunulat ay akda ng kanilang buhay. Pruweba iyon na sila’y nabubuhay, at sila’y may kapangyarihang angkinin ang mga salita at mga pangyayari. Kumbaga, ito ang maiiwan nilang pamana para sa mga susunod na henerasyon ng manunulat. Ikalawa, ang bawat malikhaing akda ng manunulat ay tinuturing nilang anak, parte ng kanilang sarili. Sino ba namang magulang ang hindi maiinsulto kung pipilasin o nanakawin ang mga bahagi ng kanyang sarili?

Kaya’t ang inilalatag na pahayag ni Prof. Emigdio Alvarez Enriquez ay labis na nauunawaan ng kritiko dahil ang kritiko rin ay isang manunulat. At imposibleng maging manhid ang isang manunulat sa mga sensitibong kasong katulad nito.

Sa kabilang banda, nakatulong nang malaki si Velasco sa pag-usbong ng makalumang panitikang Filipino. Ipinakita lamang niya sa ginawa niyang aksiyon, na maaari pa ring mapangalagaan at mapalawak ang kakayahan ng mga Pilipino sa pagsusulat hango sa historikal na konteksto. Isa siyang magandang ehemplo para sa mga makabagong manunulat, na walang ibang genre kundi pag-ibig, pamilya, at mga luho. Ipinakita niyang kahit sinong manunulat mula sa kontemporaryong panahon, ay maaaring magbalik tanaw, at maaaring makatulong sa pagpapayabong sa mga sinaunang uri ng panitikan.

Subalit, katulad nga ng sinasabi ng maraming tao, maganda man ang layunin ngunit mali naman ang paraan, nasisira ang kagandahan ng layunin.

Ang malaking pagkakamali ni Velasco ay nag-assume siya. Umasa siyang porket palasak na ang kuwento ni Urduja sa Pilipinas, ay hindi na niya kailangan pang magpaalam sa may-akda. Isa itong malaking pagkakamali na maaari sanang naagapan kung hindi nagpabaya at nagpadalos-dalos ang may-akda.

Sa kabuuan, may punto ang ipinaglalaban ng dalawang panig. Subalit, hindi itinuturing ng kritiko na “krimen” ang naganap na plagiarism, sapagkat nahihinuha ng kritiko na hindi sinasadya ni Velasco ang nangyari.

Bakit? Ano ang Epekto?

Ang plagiarism ay ang pag-aangkin ng isang bagay na hindi sa iyo. Isang panghihiram na walang paalam.[v] Ipinapakita mo ang isang akda bilang sarili mong gawa. Isa itong anyo ng pagnanakaw.

Pero bakit nga ba nagple-plagiarize ang mga tao?

Laganap ang plagiarism sa mga paaralan at unibersidad. Madalas itong gawin ng mga mag-aaral dahil tinatamad silang manaliksik, at gumawa ng pansarili nila.

Subalit ang karamihan sa mga nagple-plagiarize ay kung hindi wala ay may kakaunting tiwala sa kanilang sarili. Hindi nila nararamdamang may kredibilidad ang kanilang akda dahil sila lamang ang sumulat nun. Ang iba naman ay sadyang walang kakayahang magsulat o hindi makasulat. Ang iba naman ay nalulunod sa inggit sa mga successful na manunulat. Ang iba naman ay nagmamadali, at sa halip na paghirapan ang akda, ay dadaan sa shortcut. Pero ang pinakamadalas ay, nais nilang pataasin ang sarili’t makakuha ng mga paghanga’t parangal mula sa ibang tao, halimbawa mataas na grado at mga pabuya.[vi]

Dahil sa panahon ng mga kompyuter, tila naging trend na ang plagiarism sa Pilipinas. Mabilis na nahahanap ng mga tao ang mga dapat hanapin sa tulong ng mga search engines. Kung kaya’t ang mga nagple-plagiarize ay patuloy na dumadami. Sapagkat hangga’t walang nakakahuli sa kanila’y, magpapa-ulit-ulit lamang sila sa kanilang ginagawa.

Nagiging kalebel na ng mga nagple-plagriaze ang mga kidnappers.

Samakatuwid, ang mga paksang inilatag sa itaas ay hindi katanggap-tanggap na pag-uugali sa lipunan. Sa simpleng pangongopya ng ideya’t salita, nagsisimula ang pagbuo ng karakter ng isang tao. Sa pag-uugaling ito, nag-uugat ang mabibigat at masasamang pag-uugali ng mga higanteng tao ngayon sa lipunan. Ayon nga sa Honor and Excellence na video ni Winnie Monsod, nag-uugat sa pangungupit at pangongopya ang malaking corruption na nagaganap ngayon sa Pilipinas.

Anu’t-anuman, mas mabuti nang hindi makatanggap ng mga parangal at pabuya kaysa maging isang linta –lintang sumisipsip sa pinaghirapan ng isang masipag na mamamayan.

#

MGA SANGGUNIAN:

Sunday, October 17, 2010

Cool Water

Kapag naaamoy ko ang Cool Water, nananariwa ang galit ko sa aking kapatid.

Kailanman ay hindi kami naging malapit ng aking kapatid. Madalas naming pag-awayan ang paggamit niya ng aking mga damit; mga personal na kagamitan tulad ng laptop, kamera at account sa Facebook; pagkain niya sa mga tsitsirya ko kahit mayroon naman siyang sarili.

Walang problema sa akin kung nais niyang makigamit, ang tanging hiling ko lang ay magkaroon siya ng respeto. Paulit-ulit na lang kasi, simula noong mga bata pa lamang kami’y nakagawian na niyang gumamit ng mga bagay nang hindi nagpapaalam sa may-ari. Minsan, makikita ko na lamang iyon na ubos na, pudpod na, may mantsa na, sira na, wala na.

Ganoon nga ang nangyari sa Cool Water, isang pabango na iniregalo sa akin ni Mama noong nasa ikatlong taon ako sa mataas na paaralan.

Dahil masinop akong tao, itinatago ko muna ang mga mahahalagang gamit at saka ko gagamitin sa panahon ng pangangailangan. Itinago ko sa kabinet ang Cool Water, sa pag-aakalang ligtas na iyon mula sa malilikot na kamay ng aking kapatid.

Subalit, nagkamali ako.

Isang araw, napansin kong bukas ang bag ng kapatid ko. Nasilip ko doon ang kulay asul na babasaging pabango. Kinalog ko iyon, at halos dalawang kutsara na lamang ang laman.

Nagalit ako. Hindi lang siguro dahil sa ginawa ng kapatid ko, kundi dahil isang mahalagang regalo ang pabangong iyon, at minsan lamang ako mabiyayaan ng regalo dahil sa mataas na grado. Ang bastos ng kapatid ko. Parang napunit ang puso ko.

Umiyak ako.

Sinigawan, pinagalitan ko siya. Hindi pa ako nakuntento, sinampal ko siya’t pinagmumura. Naisip kong, karapat-dapat lamang iyon sa mga magnanakaw na tulad niya.

Simula noon, nagkaroon ng malaking lamat ang aming relasyon. Kapag nangangailangan siya ng tulong sa mga proyekto’t gawaing pampaaralan, hindi ko siya pinapansin, hindi ko siya tinutulungan. Hindi ko siya kinakausap, maliban ‘pag nandiyan ang aking mga magulang. Naging malamig ang pakikitungo ko sa kanya. Hindi ko na siya tinuring na kapatid.

Hanggang sa dumating ang araw ng aking pagtatapos sa mataas na paaralan. Nandoon ang aking kapatid. Katulad ng nakagawian, hindi ko siya pinapansin, kahit panay ang ngiti niya sa akin.

Hanggang sa makauwi na kami, binuksan ko ang kabinet ko’t may nakitang malaking pulang kahon. Tinignan ko ang kard, at nakasulat doon ang sumusunod.

“Sorry Ate. Mahal na mahal kita. I miss you :(”

Binuksan ko ang kahon, at nakita ko ang isang set (limang piraso) ng Cool Water.

Parang bumalik sa akin ang mga sigaw, mura at sampal na binigay ko dati sa aking kapatid.

Saturday, October 16, 2010

Kapag nagpapamasahe ako

Kapag nagpapamasahe ako, kakaibang sarap ang nararamdaman ko.

Bakit? Dahil nawawala ang paninigas ng mga kasukasuan, mas umaaliwalas ang aking paghinga, at naaalis ang aking istress.

Pero nagiging kakaiba ang aking pagpapamasahe kapag sumusuot sa aking isipan ang alaala ng isang masarap na nakaraan.

Ikatlong taon ko pa lang sa mataas na paaralan, hayok na akong magpamasahe. Kapag hindi makakarating ang aking masahista, kung kani-kanino ako humihiling na magpamasahe. Hindi mahalaga sa akin kung hindi mahusay ang magmamasahe, ang nais ko lang ay madurog niya ang mga lamig sa itaas na bahagi ng aking likuran (mabigat kasi ang dinadala kong backpack sa paaralan).

Kaya’t nagpamasahe ako kay Ben, isang pinsang lalaki.

May kasanayan nang magmasahe si Ben. Mabigat ang pagpindot ng kanyang mga kamay sa aking katawan. Nagsimula siya sa paghimas-himas ng aking ulo, pagkatapos ay hinagod niya ang aking likuran, at minasa ang aking puwitan.

Sarap na sarap ako. Natutuhog niya ang masasakit na bahagi ng aking katawan. Napipisa niya ang mga lamig na namumuo sa aking likuran.

Subalit, bago kami magsimula, hindi ko napansing kinandado niya ang pinto ng silid.

Matapos ang dalawampung minuto, pinakiusapan niya akong ibaba ang shorts ko para mas maging mabisa diumano ang kanyang pagpapamasahe.

Sinunod ko ang kanyang utos.

Dahan-dahan niyang hinagod ang mga kalamnan sa aking binti. Pataas nang pataas ang mando ng mga kamay niya. Gumapang ito sa itaas ng aking tuhod. Dahan-dahan, paikot ang pagmasahe niya. Nararamdaman ko nang nasa itaas na bahagi na siya ng aking biyas. Dumidiin ang kanyang mga kamay, pero paikot pa rin ang pagmasahe niya.

Pumikit ako sa kakaibang sarap.

Unang beses akong namasahe na umabot hanggang sa aking mga singit. Minasahe niya pati ang mga pisngi ng aking pekpek. Pinindot-pindot niya iyon. Ang kulit ng mga daliri niya, para siyang nagta-type. Hinila-hila niya ang mga buhok.

Napangiti ako, napakagat ng labi, at natawa nang marahan. Nakakakiliti pala kapag si Ben ang nagmamasahe.

Kaya’t kapag nagpapamasahe ako ngayong kolehiyo na ako, hinahanap ko ang kakaibang sarap na iyon at ang kiliting minsang hinatid sa akin ng aking pinsang si Ben.

Thursday, October 14, 2010

Siya at Ako, Kami'y Iisa

KABANATA 1

Alas-otso pa lang ng umaga’y piyestang-piyesta na sa tabing dagat. Kasing kapal na ng mga tao ang buhangin sa dalampasigan. Palibhasa, suspendido ang klase ng mga paaralan at ang pasok ng mga opisina. Iba na talaga pag dumating ang kapistahan ng San Juan. Masayang-masaya at excited ang lahat.

Paisa-isa nang dumarating ang mga kamag-anak ni Neeya. Ang iba’y naglagak muna ng tela sa buhangin dahil mahilo-hilo sila sa biyahe. Sinadya nila ang Cawayan Beach dahil malawak ito, at mas malinis kumpara sa ilang baybayin at mga ilog sa bayan ng Ibajay, Altavas, at Nabas.

Finger at natural na mga pagkain ang miryenda nila Neeya. Mayroong barbeque, mais, gabi, suman, at iba pa na mabilis kainin at tunawin. Praktikal ito sa ganitong okasyon sapagkat walang tigil ang mga nakakapagod na aktibidad. Mula sa pagligo sa baybay, pamamangka, pangingisda, lahat ay aligaga at nais mambasa ng ibang tao.

Pabalik-balik sa tahanan ang nanay ni Neeya. Tagaktak na ang pawis, at basa na ang kanang bahagi ng daster. Mano-mano kasi ang pagdadala nila ng mga schoolgirl (ito ang tawag sa mga kasambahay na pinapag-aral ng pamilya sa mga barrio high school) ng pagkain sa tabing-dagat. Nais man nilang isakay na lamang sa kotse ang mga pagkain, hindi nila magawa. Ilang minuto na agad ang maaaksaya sa pagpapatabi pa lamang ng mga tao. Kaya’t minabuti nilang isa-isahin na lamang ito.

Walang ka-ere-ere at nagmamadaling tinungo ng ninong ni Neeya ang dalampasigan. Bahagya siyang umiiwas sa tubig na isinasaboy ng mga kapit-bahay nila Neeya. Subalit, nabinyagan pa rin ang puting t-shirt niyang may logo ng lokal na pamahaalan.

“Aba, pumayat ka Neeya! Kamusta na?” ani ng ninong at bineso ang pamangkin.

“Puyat lang ho ‘yan. Nakaka-stress ho sa kolehiyo,” tanggi ni Neeya.

“Nangingitim na rin ang ilalim ng mga mata mo. Tsk tsk! Pag masisipag nga naman, oo, pero puwera biro, Iha, lumiit ang katawan mo.”

Umiling at ngumiti na lamang si Neeya. Ito ang isa sa kinaiinisan niyang bahagi ng pagbabakasyon o pagpapakita sa mga kamag-anak – ang mapuna siya. Kung tumangkad man siya, tumaba, nangayayat, gumanda, pumangit, umitim, tumanda, ay hindi niya nais marinig mula sa mga kamag-anak, lalo kung marami-rami ring ibang kamag-anak na makaririnig nito. Pagka-ganoon kasi’y nagiging sentro siya ng usap-usapan, at kinakantsawan ng mga pinsan. Ayaw niyang nagyayari iyon, kaya iniwas na niya ang topic nila ng ninong.

“Ayos sa t-shirt ‘nong a. Wala bang tatak na Mayor Alain Dolor yan? Ibabagahe ko na lang yan a!” ani Neeya, umaasang mabuksan niya ang topic ukol sa tungkulin ng ninong niya sa bayan.

Subalit sinalubong na sila ng nanay ni Neeya. “Nakapagsimba na ba kayo, Alain? Nakita ko na kanina ang parada ng mga naggagandahang reyna elena. In all fairness, nagmomodernize ang mga dalaga!”

Sa tapat ng bahay nila Neeya, mga bandang-alas siyete, habang naghahanda sila ng mga pagkain, ay dumaan ang mga makukulay float ng kalahok ng reyna elena. Mas simple ito kumpara sa dati, siguro’y nagtitipid na rin sila. Palakasan at pagandahan sila ng mga tugtugin. Ang ibang kalahok ay panay ang ngiti’t kaway, ang iba nama’y tila takam na takam nang matapos ang parada nang mahubad na ang bumabalot sa kanilang makakapal na damit.

“Oo nga po ‘nong. Kumikinang sila, at ang gaganda,” sabi ni Neeya nang may paghanga.

“Ay ganoon talaga kung para sa simabahan ang ginagawa. Dapat ay puspusan ang effort,” ani ng tiyuhin na ngayo’y naglalatag ng mauupuan sa buhanginan.

Di na narinig ni Neeya ang ilan pang winika ng ninong. Iniimagine na niya ang sarili noong 1st year highschool siya habang tinatanggap niya ang unang gantimpala sa reyna elena, pinapalakpakan, nginingitian at hinahangaan siya ng mga tao. Subalit bigla siyang nakaramdam ng pag-agos ng maligamgam na tubig sa ulo.

Halos matawa siya nang marinig ang pamilyar na boses. “Naku, pasensya na kayo, akala ko halamang-ugat, kaya diniligan ko.”

“Alam mo ikaw, ikaw talaga,” at halos maipit ng yakap ni Neeya ang pinsang si Colleen.

“Alam mo ‘yung miss na miss ko, ikaw yun e!” at muling yinakap ni Neeya ang pinakamalapit niyang pinsang buo.

Di pa man nakapagsasalita ang pinsan ay humirit muli si Neeya, “Balita ko may ka-live in ka na namang bago, totoo ba yun ha?” pinaliit niya ang nanunugis na mga mata.

“Gagi, ito naman, halos isang taon din tayong di nagkita, ‘yan ang ibubungad mo sa akin? I’d rather take compliments for my new look.”

Rumampa si Colleen, inikutan si Neeya, at itinaas ang t-shirt. Ipinakita nito ang kanyang bagong hubog na coca-cola body. Nangislap ang balat niya sa pagtama ng sinag ng araw.

“Ah,” nang-aasar na pambabara ni Neeya. Ni hindi manlang inalis ni Neeya ang pang-uusig sa kanyang mga mata at ni hindi manlang siya ngumiti.

“Oo na, e kasi naman parang matutulad pa ako sa mga movies na pinanunuod natin dati. Naku, cliché na kung cliché, mahal ko e,” sabi ni Colleen

Disinuwebe pa lang si Colleen, subalit saksakan na nang kalandian sa buhay. Di siya nagtatagal nang isang linggo na walang nobyo o kinakasama. Bago niya makasama ang ka-live in ngayon, bali-balita ang pagpapalaglag diumano ni Colleen sa sanggol sa kanyang sinapupunan.

Di pa ito nakukumpirma ni Neeya. Ang mahalaga na lamang sa kanya ngayon ay maligaya sa buhay ang pinsan, kahit kabi-kabila ang mga nanunulot sa kanya. Paanong hindi siya magiging bida ng mga usapan sa bayan, e anak siya ng mayor ng New Washington?

Inilatag ni Colleen ang dala niyang banig at nahiga sa gitna ng siksikang kumpulan ng tao. Wala siyang pakialam sa matatamaan nang binubuksan niyang banig. Pinagtitinginan tuloy siya ng mga katabing mas naunang naglatag ng kani-kanilang mga tela’t banig.

“Marami pa tayong pag-uusapan, Neeya dear, later alligator na lang. Hilong-hilo ako dahil sa driver namin. Kainis,” sabi ni Colleen habang inaangat ang maitim at malambot na buhok.

“Gusto mo ba ng tubig, o gamot sa sakit ng ulo?” nag-aalala at nagmamadaling wika ni Neeya.

Subalit di na sumagot ang naghihikab na dalaga na nangingintab ang tan na balat sa sikat ng araw.

“Ate Neeya! Ate, laro tayo!” sigaw ng maliit na boses na halos di na marinig ni Neeya sa sobrang ingay ng mga kapit-bahay.

Natanaw niya ang isang kapit-bahay na nagtutulak ng karaoke patungong dalampasigan. Nagtaka siya kung paano nila ito pagaganahin gayong walang kuryente sa tabing-dagat. At bigla naman niyang naaalala na marami-rami na rin pa lang mga kubo ang itinayo dito at kinabitan ng kuryente.

“Hello baby ko!” sabi ni Neeya sa anim na taong gulang na pamangking si Florencia. Hinalikan niya ito at kinurot-kurot sa pisngi.

“Igto kita, syun eun,” yinayaya at hinihila siya ng bata patungo sa kanyang mga kalaro.

Kinuha ni Neeya ang tabo sa paanan ni Colleen, at tumakbo sa kabila ng masikip na espasyo. Naglalaro ang mga bata ng kastilyong buhangin. Naka-tatlong higanteng kastilyo na sila. Parami nang parami ang mga batang nakiki-upo sa kanila. May dala-dala ang mga ito na plastik na timba, pala, kahoy at kung anu-ano pang pangbuo at panghubog ng kastilyo.

Ibubuhos na ni Neeya ang inimbak na buhangin, subalit pinigil ng limang-taong gulang na pinsan niya ang pagbagsak nito sa buhanginan.

“Wag ka nga dito! Di ka naman kasali a!” sigaw ni Maria Krishia, kapatid ni Florencia, kay Neeya.

“Uy, ano ka ba, sinali ko si ate. Magaling kaya ‘yan!” pagtatanggol sa kanya ni Florencia.

Pangalawa at bunsong anak si Maria Krishia. Mataray at selfish talaga ito. Palibhasa, bata pa lang ay spoiled na sa mga kamag-anak, lalo na sa lola nila sa Amerika.

Napaluha na si Neeya dahil kay Florencia noong mga 1st year highschool siya. Hapon iyon, at nasa ikatlong kahon na ang binubuksan, subalit wala pa ring natatanggap si Neeya mula sa padalang relief ng Lola Rading niya, samantalang si Maria Krishia halos isa’t-kalahating karton na ang mga laruan, damit, sapatos, Barbie, at bag ang natatanggap niya.

Di naman selosa si Neeya, subalit noong panahong iyon, nais niyang kahit papaano’y maramdaman na naaalala pa siya ng Lola niya sa Amerika. Hindi kasi sila malapit ng lola sa isa’t isa. Basta paborito ni Neeya ang specialty ng Lola na ibos o suman na gumagamit ng puting malagkit at linalagyan ng asukal. Maliban dito’y wala na siyang alam pa tungkol sa Lola. indi niya ito nakasama nang matagalan.

Kaya’t nang kahit isang tuwalya, panty o sabon, ay walang natanggap si Neeya mula sa mga pasalubong ng Lola ay nagwalang-bahala na lamang siya. Subalit ang insidenteng iyon ang dahilan kung bakit hindi niya sinunod ang pangarap sa kanya ng Lola Rading na magtapos siya ng Nursing. Willing naman siyang sundin ang matanda, subalit nasaktan siya ng Lola at di niya makakalimutan iyon.

Ngumiti na lamang si Neeya kay Maria Krishia. Inintindi ni lamang niya ito.

“Naku, ayos lang Flor, makakaalis muna si ate a. Kailangan na rin ni Mama ng tulong ko. Laro na lang tayo mamaya sa kuwarto ko,” sabi ni Neeya at lumakad papalayo nang di pinapansin si Maria Krishia.

Nagkabungguan na si Johnny at Neeya, subalit dire-diretso lang ang babae sa paglalakad.

“Badtrip?” habol sa kanya ni Johnny. “Nabundol mo na ako, ni di pa rin ako napansin.”

“Uy! Sorry.”

“Ano meron? Kanina pa kita hinahanap,” usisa ni Johnny habang sinusuklay ng mga daliri ang maitim niyang buhok. Halatang pinahiran niya ito ng Clay Doh kaya mas maayos kaysa kahapon.

Kahapon ng tanghali dumating sila Johnny at Neeya sa Aklan. Dapat alas-diyes ng umaga ang lapag ng eroplano, subalit na-delay ito dahil sa air traffic.

Hindi alam ni Neeya kung bakit sumama sa kanya si Johnny. Nagulat na lang siya nang bisitahin siya ng lalaki sa bahay sa Quezon City, at may dala ng airplane ticket. Pinayagan daw agad ang binata dahil si Neeya naman daw ang kasama. Di na rin kasi naiba ang dalaga sa pamilya ni Johnny.

Malaking pagkakataon ang pagbakasyon nila sa Aklan upang magka-bonding ang dalawa. Napa-shopping tuloy ng disoras si Neeya.

Pero kaninang umaga, di muna sinamahan ni Neeya si Johnny para mas makilala niya ang isla at ang mga kamag-anak ng mabuti. Iniwan niya muna ito sa silid nito, at nagliwaliw sa baybayin.

“Haha! Wala. Feeling ko kasi nagugutom na ako,” sabi ni Neeya.

“Sakto! I have suman here,” binalatan niya ang kakanin at isinubo kay Neeya.

“Suman daw, ibos kasi!” linunok ni Neeya ang kakanin, at napangiti sa binata.

Kinikilig si Neeya. Walang araw na lumipas na hindi siya kinilig sa mga ginagawa nito. Napaka-sweet kasi nito sa kanya.

Napatitig siya sa maliliit at kayumangging mga mata ni Johnny. Ito ang paboritong titigan ni Neeya sa kanyang best friend.

“Oops! Oo nga pala, it’s ibos. Ang dami-daming name ng pagkain dito, very confusing!” sagot ni Johnny habang isinusubo ang huling bahagi ng ibos na di na naubos ni Neeya.

Natigil si Neeya sa pagtitig sa mata ng binata nang sumigaw ang Anti Cecilia niya. Bilisan na raw nila dahil baka umulan pa. Kasama ni Cecilia ang mga mangingisda. Nahiya si Neeya sa pagsisigaw na iyon ng tiyahin niya. Ang probinsyana kasi ng dating.

“Halika na, Neeya at Johnny! Handa na ang mga magbubugsay. Sakay na,” ginagaya pa ni Anti Cecilia ang commercial ni Sharon Cuneta.

Natawa si Johnny. Binalot niya agad ng Zip-lock ang cellphone, at nagtext sandali.

Planado na kagabi pa lamang ang pagsakay nila ng baroto (ito ang tawag sa bangka ng mga mangingisda doon). Higit-kumulang isang dosena ang mga barotong pagmamay-ari ni Anti Cecilia dahil mayroon siyang bentahan o palaisdaan sa laot. Ito ang pinagkakakitaan niya na minana pa mula sa mga angkan nila Neeya. Maliban doon ay nagpapalaki at nagkakatay din sila ng baboy at manok. Sa kapistahan ngayon ay pumatay siya ng baboy para makapag-handa ng lechong kawali. Kilala siya sa bayan na negosyanteng tunay.

Naglalakad na sila patungo sa baybayin. Nagtatawanan, nag-aasaran, nagkukwentuhan, naghahabulan at nagbabasaan ang mga tao sa dalampasigan. Iba’t-ibang himig at ingay ang namumutawi sa umagang iyon. May nagsisigawan at nag-iiringan dahil ayaw ng isang tao na mabasa siya pero makulit ang mga kasamahan.

“Tantanan niyo na nga ako!” sigaw ng lalaking kumakaripas papalayo sa mga kasamahang ayaw siyang tigilan sa pangbabasa. Bakat na ang brief nito sa shorts.

Kanya kanya ring bitbit ng container ang mga tao. Naghahanda ng tubig na ibubuhos kung sakaling may umatake ng pangbabasa sa kanila. Kaya lahat din ng kanilang mga gamit ay nakasupot, cellphone man yan o kamera, upang hindi ito mabasa.

Masikip at matagal tagal din ang paglalakad nila patungo sa baroto. Nakaparada kasi ito sa kanang bahagi ng dalampasigan. Marami-rami ring bakod at mga kumpulan ng tao ang sasagupain nila.

Si Johnny naman ay maya-maya ang text. Naririnig ni Neeya ang pagkiriring nito, subalit paulit-ulit ding binababa ni Johnny ang tawag. Balisa ang mukha ni Johnny kapag tumutunog ang cellphone. Sa kabila nito, maagap din naman niyang ibabalik ang sigla sa kapistahan.

“Sino ba yan? Ba’t di mo sagutin?” tanong ni Neeya kay Johnny.

Pero hindi liningon ni Johnny si Neeya. Akala ni Neeya hindi lamang siya narinig ng lalaki kaya pinabayaan na lamang niya, pero ang totoo’y nagbingi-bingihan lamang ito at nagkunyaring naliligayahan sa grupo ng kabataang nagsasaboy ng tubig gamit ang malaking hose ng mga bumbero.

Sa bawat pamilyang madaanan nila ay panay ang kamustahan. Hello dito, hi diyan, kumusta dito, okay lang diyan. Kaya nararamdaman ni Neeya ang mga sulyap at tingin sa kanila ng mga taga-roon.

Pero higit na batid ni Neeya na pinagtitinginan sila dahil sa kasama niyang matipuno at maputing lalaki na ibang iba ang itsura sa mga taga-roon.

Tumititig at malanding ngumingiti ang mga dalagang taga-baryo kay Johnny. Sa harap ng lalaki ay nag-aayos at kumekendeng pa ang mga ito. Naghahalak-hakan ang mga ito at binubuhusan pa ng tubig si Johnny.

Wala namang reaksiyon ang mukha ni Johnny, patuloy lang ito sa pag-alalay kay Neeya sa paglalakad sa mataong dalampasigan. Subalit, labis pa ring naiirita si Neeya sa mga babaeng iyon.

Kaya nang nakita ni Neeya ang pulang baroto ay naglakad na siya nang mabilis. May kalumaan na ang baroto at may pangalang Anthony III sa tagiliran, ito ang pangalan ng pinsan ni Neeya na anak ni Cecilia.

Inalalayan siya ni Johnny sa pagpanhik.

May narinig silang isang batang nagmamaktol, “Inay, ako man hay naila magsakay sa baruto. Gusto ko rin sumakay! Ako man! Ako man!”

Nahihiyang yumuko ang ina ng bata habang pinatatahimik ang anak.

Di muna umakyat si Johnny. Kahit papaano’y mukhang naintindihan niya ang pahiwatig ng bata kaya tinungo niya iyon.

“Gusto mo bang sumama?” alok niya sa bata.

Ngumiti ng pagkalaki-laki at tumango ng paulit-ulit ang maitim na bata. “Opo opo!”

Tumingin si Johnny sa ina ng bata na tila nanghihingi ng pahintulot kung maaari niyang dalhin ang bata. Nahinuha ng ina ng bata na taga-Maynila ang binata dahil sa kilos, pananalita at pananamit.

“Naku, di marunong lumangoy itong anak ko. Saka, mamaya ay magsisimba na rin kami. Baka matagalan lang kayo. Maraming salamat na lang, iho,” pagtanggi ng ina na hirap sa pag-usal ng wikang Filipino.

Sa mga pagkakataong ganito labis na nahuhulog ang kalooban ni Neeya kay Johnny. Nag-iiba ang paningin niya sa maangas at snob na best friend. Mas nagiging gentleman kasi ito.

Nagpaalam sa bata at sa ina si Johnny. Pumanhik na rin siya.

Tinititigan ni Neeya nang may paghanga si Johnny. Tumingin siya sa mga taong nagsasayawan at naghahabulan sa karagatan. Nagpalit-palit ang tingi niya sa dalampasigan at sa mukha ng kanyang best friend. Gumuhit ang isang malaking ngiti sa labi ni Neeya. Umuga-uga ang bangka.

“Ngiti ka diyan,” pansin ni Johnny habang pinasisingkit muli ang mga mata.

“Unang pagkakataon kong makasakay sa bangka,” sabi ni Neeya nang nakayuko.

“You’re extremely lucky then! Kasama mo ang napaka-gwapo mong Besty on your first boat riding,” linapit ni Johnny ang mukha sa mukha ni Neeya.

Kahit pinagmulahan si Neeya, pinilit niyang tumitig nang masama kay Johnny, at umismid. Tama si Johnny, naisip ni Neeya. Tunay nga namang mas naging kapana-panabik ang kanyang pamamangka dahil kasama niya ang best friend niya.

“Ehem, mga iho, iha, sa ganyan nagsimula ang mga lolo’t lola namin,” banggit ni Tiya Cecilia habang binubugkos ang mahabang kulot na buhok.

“Wit-wiw! Wit-wiw,” panunudyo ng lalaking nagsasagwan na sinundan pa ng ilang sipol ng dalawa pang kalalakihan.

Hinagilap ni Neeya ang magiging reaksiyon ni Johnny, pero nag-aalala ang itsura nito at binubutingting nito ang kanyang cellphone. Nang mapansin nitong nakatitig ang lahat ng tao sa kanya’y kumunot ang mga kilay nito.

“Of course, Neeya and I are more than friends,” malagkit ang ipupukol na tingin ni Johnny kay Neeya. Lalabas ang mapuputi niyang ngipin sa pagngiti.

Naka-abang si Neeya at ang mga kalalakihan sa susunod na sasabihin ni Johnny. Halatang gulat ang mga ito sa reaksiyon ni Johnny. Pero si Tiya Cecilia ay nagkibit-balikat na lang at bumulong sa nagsasagwan ng patutunguhan nila.

“We’re more than friends, because we’re best of friends!” humalakhak si Johnny, saka umakbay kay Neeya. “Di ba, Neeya?”

“Ha? Ano. Oo! Oo naman no, Besty!” pero ang mga salitang binanggit ni Neeya ay tila tumusok sa kanyang kalamnan.

Inuga-uga si Neeya ng malilikot na alon, subalit mahigpit ang akbay sa kanya ni Johnny kaya di niya gaanong maramdaman ang pag-uga ng alon sa kanya. Siniksik niya ang sarili sa malaking katawan ni Johnny, at doon tila naramdaman niya na parang unti unting nabubutas ang bangka, na parang unti unting sumisirit ang tubig-alat sa loob ng bangka, na parang dumadaloy ito sa kanyang mga paa, na parang umaakyat sa kanyang beywang, at parang umaagos sa kanyang naninigas at naninikip na puso.

Tumigas ang itsura ni Neeya. Di niya natanggap ang naging response ni Johnny. Di tuloy niya malaman kung tunay nga bang masaya ang unang beses niyang pamamangka, o isang malaking trahedya.

Alas-tres na ng umaga, di pa rin makatulog si Neeya. Tinitiklop-tiklop at rino-rolyo niya ang kanyang airplane ticket. Balak niya itong idikit sa kanyang journal. Di pa rin siya makapaniwala na sumama si Johnny sa kanya hanggang sa Aklan.

Kung iisipin, gastos at pagod lang ang aabutin ng taong papasyal sa probinsya kung hindi naman niya iyon tunay na probinsya. Ticket fair pa lang nakabubutas na ng bulsa. Oras at effort pa kayang mas mahalaga pa sa ginto.

Kung sabagay, isip ni Neeya, wala namang dapat alalahanin si Johnny sa pamasahe dahil limpak limpak ang credit card nito sa pitaka. Palibhasa spoiled sa pamilya. Ito rin ang dahilan kung bakit lumaking gala at gimikero si Johnny, at kung bakit naisasama niya si Neeya sa kanyang mga lakad.

Naaalala ni Neeya na minsan siyang nakarating sa isang bar sa Tomas Morato dahil kay Johnny. Wala silang ibang ginawa ni Johnny kundi sumayaw all-night. Di pa nga dapat papayagan si Neeya subalit napakahusay ng kanyang convincing powers. Sinabi niya sa mga magulang ni Neeya na,

“Paminsan-minsan ay dapat din pong magliwaliw ang inyong anak, lalo na’t tutuntong na siya sa kolehiyo. Dapat pagpasok niya ng kolehiyo, kahit papaano’y may alam na siya sa ganitong mga bagay para di siya mahuli. At saka good way po ito for her to be able to socialize with other people, mahiyain pa naman po ‘tong si Neeya.”

Sinabi niya iyon sa mga magulang ni Neeya nang kalmado at puno ng confidence.

Ipinangako pa niyang, “Do not worry Tito and Tita, I promise to take good care of your daughter,” na labis namang ikinilig ni Neeya.

Matagal pa bago pinahintulutan si Neeya. Umabot nang mahigit dalawang linggo ang pangungumbinsi ni Johnny. Pero malakas ang estratehiya ni Johnny. Panay ang pa-good shot nito sa mga magulang ni Neeya. Hinahatid niya ito pauwi sa kanilang bahay nang maaga, tinutulungan sa mga proyekto nito, at paminsan-minsa’y naging runner boy pa siya sa kaarawan ng ina ni Neeya. Simula nun ay umusbong nang umusbong ang tiwala nang mga magulang ni Neeya kay Johnny.

Nung nadun na sila sa club ay protective si Johnny kay Neeya. Maya maya siya nitong tsine-tsek, lalo kung ang mga nakakasayaw niya ay mga kilalang “extra-hot dancers.” Iniingatan din niyang walang makahalik o makatsansing sa dalaga. Kapag nagkataon ay tatabigin niya si Neeya at lalao na sila. Kapag kasayaw naman ni Johnny si Neeya, hindi nito inaalis ang titig sa mga mata ng dalaga.

Kung susumahin ay kung saan saan na talaga siya dinala ni Johnny. Palibhasa, hindi naman ito mauubusan ng gasolina. Limpak limpak din kasi ang credit cards nito.

Bumalikwas si Neeya sa kama, tumayo at kinuha ang pandikit na nakapatong sa study table. Bumalik siya sa kama’t natalisod pa sa mga bagaheng hindi pa nailalabas at natutupi sa tokador. Tinitigan niyang muli ang kanyang plane ticket, at dinikit ito sa journal niya.

Bakit kaya, isip niya, bakit ganoon lang kadali kay Johnny na magbigay ng oras sa akin. Siguro’y gusto niya akong masolo. Siguro mahal na rin niya ako.

Sinampal ni Neeya ang sarili. Malakas at malutong na sampal. Nasaktan ang mukha niya, pero mas nasaktan siya sa tinakbo ng kanyang isipan. Ayaw niyang umasa, pero nahihirapan siya sa kanyang kalagayan.

Matapos niyang idikit, tinignan niya ang ilang mga nakasulat sa journal. Marami-rami na rin ang naisulat niya tungkol sa pagsasama nila ni Johnny.

KABANATA 2

Palipat-lipat ang imaheng nakikita ni Neeya sa New Washington. Matatayog na puno ng niyog, mga kubo at sementadong bahay, mga batang naghoholen, lalaking nag-iigib, malakas na alon ng karagatan. Naamoy din niya ang maalat-alat na simoy ng Aklan. Bata pa lang ay kabisado na niya ang amoy na ito, at ito ang isa sa mga nagpapasabik sa kanya sa tuwing umuuwi siya sa probinsiya.

Bumibiyahe na sina Neeya at Johnny ngayon. Patungo sila sa Kalibo. Dadalo sila sa sa padasal o pasasalamat ng mga kapamilya ni Neeya.

Nasa Tambak na sila. Noong bata pa si Neeya, madalas siyang maimbitahan ng kanyang ina sa Tambak. Panunuorin nila ang pagsikat ng araw. Noong hayskul naman siya, madalas siyang imbitahan ni Johnny sa itaas ng kanilang mansiyon upang makita ang paglubog ng araw. Malapit na malapit na talaga ang loob ni Neeya sa kalikasan dahil sa dalawang malapit na taong ito sa kanya.

Nakita ni Neeya ang malaking ipinagkaiba ng Tambak noon at ngayon. Dati pulos buhangin ang nagkalat sa paligid nito. Nagkalat sa dalampasigan ng Tambak ang mga baroto o bangka. Wala pang mga kongkretong mga bahay, pulos bahay-kubo pa lamang. Maging ang seawall, na humaharang sa malakas na daloy ng alon, ay hindi pa nabubuo noong bata pa lamang siya.

Pero ngayon, tila isang resort na kung ituring ang Tambak. May mga rest house, restawran, swimming pool at kung ano-ano pa.

Siguro’y masarap isama rito si Johnny, naisip ni Neeya. Sana dito niya ako dalhin kapag napag-isipan na niya na ako talaga ang true love niya.

Nagbalik ang paningin ni Neeya sa tanawin ng Aklan. Naalala niyang kahit madaling-araw pa’y gising na gising na ang mga Aklanon. Ang kanyang mga kamag-anak ay naghahanda na para magtrabaho. Kung sa Maynila, nahirapan siyang humanap ng sasakyan nang ganoon kaaga, dito sa Aklan, makakapamili pa siya kung traysikel o multikab ang sasakyan niya.

Tumitig si Neeya kay Johnny, at napangiti.

Nahuli siya ni Johnny. “O anong nginingiti-ngiti mo diyan, ha?”

Naku, nakakahiya, nahuli siya, naisip ni Neeya.

“Doon,” tinuro ni Neeya ang seawall sa Tambak Beach Resort. “Gusto mo bang makita ang sunset sa lugar na ‘yan?”

“Are you inviting me for a date? There?” ngumingising tanong ni Johnny.

“Ha?” tarantang naghanap nang maisasagot si Neeya. “Anong sinasabi mo? Nakakainis ka naman e! Sunset watching lang! Hindi date! Magkaiba ‘yun!”

Pumasok sa ideya ni Neeya ang date. Oo nga ano, date. Madalas magsama sila Neeya at Johnny, pero ‘yung tipong mayroong candle-light set up para sa isang dinner, hindi pa naiisip ni Johnny na ibigay ‘yun sa kanya. Na-excite siya sa naisip. Muli siyang napangiti.

“Ayan ka na naman, ngumingiti ka na naman.”

I just can’t believe I’m having my vacation with you, that’s all, naisip ni Neeya.

Nakalagpas na sila ng Tambak, ngayon ay kapatagan na ang nakikita ni Neeya. Walang malalaking palay dahil Mayo pa lamang. Sa isip ni Neeya, marahil ay kaka-ani pa lamang.

Natanaw ni Neeya ang mga nag-aararo gamit ang makina, sa bandang gilid nila ay natanaw niya ang bahay-kubo. Itinuro niya ang bahay-kubo.

“Pakitabi doon. Bibili muna ako ng isda, share ko sa handaan nila,” wika ni Neeya kay Johnny na tila nagulat sa boses ng dalaga.

Tumungo si Neeya sa kubo, naiwan sa sasakyan si Johnny. Mula sa kanyang paningin sa salamin ng kotse, tinanaw ni Johnny ang dilag, tila sumisigaw ito at naghahanap ng tao. Maya-maya ay may lumabas na lalaki, nasa mid-40’s ang tantiya ni Johnny. Kumaway si Neeya at ngumiti, tinawid niya ang tawirang yari sa kawayan, na nagdurugtong sa kalsada patungo sa bahay-kubo. Natanaw ni Neeya sa mga butas ng kawayan, ang madilim na katubigan at mga isdang nagtatalunan. Kumaway din ang matanda sa kanya.

Tumunog ang selepono ni Johnny. Muli siyang magugulat sa pagtunog nito. Sinilip niya ang screen, at nabasa niya rito ang pangalan ni Chocolate. Nang makita ang pangalan, namutla si Johnny, at natulak ng kanyang kanang paa ang gasolinador, kaya’t napa-ugong ang kotse.

Mula sa bahay-kubo, sumilip si Neeya sa bintana. Sinenyasan niya ang lalaki nang nakataas ang hinlalaki, tila sinasabing “Okey ka lang?” Tumungo naman si Johnny bilang pagtugon.

Muli niyang binuksan ang selepono, binasa niya ang mensahe ni Chocolate sa kanya.

“Sagutin mo ang phone call ko, please.”

Hindi na nakatis pa si Johnny. Habang dinadayal niya ang numero ni Chocolate, bumabalik sa alaala niya ang dalawang taong pagsasama nila ni Chocolate.

Naalala niya ang mga recording sessions na pinaghandaan niya para lamang sa isang CD ng music na ipanreregalo niya kay Chocolate. Si Chocolate lang din ang binigyan ni Johnny ng corsage noong promenade. Sa dalawang nakalipas na promenade, walang natanggap miski isang corsage si Neeya. Tahimik na nagluksa noon si Neeya.

Si Chocolate ang una at kahuli-hulihang kasintahan na sineryoso niJohnny. Siya rin ang pinaka-matinding pinagselosan ni Neeya noong hayskul sila.

“Johnny!” hikbi ni Chocolate sa kabilang linya.

Hindi tumugon si Johnny.

“I know you don’t want to hear me again, but just this time, please listen,” pangungumbinse ni Chocolate kay Johnny.

“My Mom,” pinilit niyang klinaro ang boses sa pagitan nang paghikbi. “She died two days ago. You know my situation; my relatives are all living outside the country. Ako lang ang nandito, Johnny. I’m in chaos. Please help me out. I really don’t know what to do.”

Inabot na ni Neeya ang pambayad sa matanda. Inabot na rin ng matandang lalaki ang tatlong malalaking supot na naglalaman ng mga bagong-huling bangus. Mabilis na tinawid ni Neeya ang tawirang kawayan.

Masusing nakikinig si Johnny sa kuwento ni Chocolate nang bigla niyang narinig ang pagbagtas ni Neeya.

“Wait, I’m sorry to cut you. Talk to you later,” bumaba si Johnny mula sa kotse’t kinuha ang mga bitbit na supot ni Neeya. Inilagay niya ito sa kompartment.

“Bakit mo pinatunog ang kotse? Tinatawag mo ba ako?” tanong ni Neeya habang sinasara ni Johnny ang kompartment.

“A, uhm, I accidentally kicked the gas pedal, I think I fell asleep,” mabilis na sinusi ni Johnny ang sasakyan.

Tumawa si Neeya. Umakyat na sila sa sasakyan. Pinaandar na ni Johnny ang sasakyan. Ngayon ay patungo na sila sa Kalibo.

Mas mabilis ang pagpapatakbo ngayon ni Johnny. Umaabot siya sa 90 kph, bilis na hindi rekomendado kung bumabiyahe sa mga rural na pook. Kahit walang gaanong nasasalubong na sasakyan, ang ilang tao’y kampante sa pagtawid sa kalsada. Napa-seatbelt at napakapit si Neeya nang disoras.

“Johnny, parang bumibilis tayo!”

Pero walang pinagbago sa bilis ng takbo.

“Johnny! Hey Johnny!”

Tila napukaw si Johnny mula sa pagkakahimbing ng isipan nang marinig ang boses ni Neeya. Mariing tinulak ni Johnny ang preno ng sasakyan, subalit hindi ito agarang kumagat. Ilang kilometro pa’y nakita nilang dalawa ang imahe ng isang lalaking may bitbit na mga bayong na patawid sa kabilang kalsada.

Kinabahan at nag-panik si Neeya. Pinindot niya nang mariin at paulit-ulit ang busina.

“We’ll hit him, oh no!” sigaw ni Johnny.

“Shut up, Johnny!” patuloy pa rin ang pagpindot ni Neeya ng busina.

Napatingin ang lalaki sa direksiyon ng kotseng paparating. Hindi na nito pinulot ang mga bayong na dala, basta’t nagmadali itong gumilid sa kalsada.

Hindi malaman ni Neeya kung anong gagawin, kaya pagkahintong-pagkahinto ng sasakyan, bumaba siya’t kinumusta ang kalagayan ng muntikan nang mahagip na biktima.

“Ayos ka lang ba?” Itinayo niya ang lalaki mula sa pagkakaluhod nito. “Pasensiya ka na. Pasensiya ka na talaga. Hindi namin namalayan ang speed namin. May galos ka ba?”

Hinawak-hawakan ni Neeya ang pisngi, bisig, tuhod ng lalaki. Nagulat ang lalaki sa inasta ni Neeya. Bumilis ang pagtibok ng kanyang puso sa mga susunod pang mga salita ni Neeya.

“Uy Kuya! Okey ka lang ba? Halika na, dalhin ka muna namin sa klinik,” panghihikayat sa kanya ni Neeya. “Sorry talaga, sorry talaga, patawarin mo kami.”

Napansin ng lalaking halos yakapin na siya ni Neeya. Pumikit siya’t hindi nagpumiglas, hanggang makita niya ang anino ni Johnny sa tabi ni Neeya. Seryoso at matigas ang mukha. Napadilat agad siya at bumalikwas mula sa pagkakayapos ni Neeya nang makita ang pormal na kasuotan ng dalawang kaharap niya. Medyo nahiya siya sa suot niyang butas-butas na pantalon at ordinaryong t-shirt.

“Ayos lang po ako. Kaya ko na po ang sarili ko. Baka nagmamadali ho kayo,” sambid ng lalaki kay Neeya.

Tinignan ni Neeya nang masama si Johnny, at saka kinausap ni Neeya ang lalaki, “Naku, ayos lang! Patingin nga ng galos mo. Teka, saan ka ba pupunta? Kahit ihatid ka na lang namin sa klinik, pa-konsuwelo na lang. Pasensiya na talaga ha.”

“’Wag niyo na po akong alalahanin. Hindi po ako nahagip. Natumba lang naman po ako. Sige po, salamat.” at naglakad siyang palayo sa dalawa.

Alam ng lalaking may karapatan siyang magreklamo sa ginawa ng dalawang estranghero, subalit nahulog siya sa mala-anghel na boses at yapos ni Neeya, na tila tinunaw ang inis sa kanyang puso. Hindi niya malilimutan ang pag-aarugang sandali niyang natikman mula sa dalaga.

Samantala, nawala na ang magandang mood ni Neeya dahil sa nangyari. Linapitan niya si Johnny at sinampal ito. Malakas, malutong na sampal.

“Kung gusto mong magpakamatay, magpasabi ka naman nang hindi mo ako madamay!” sigaw ni Neeya sa pagmumukha ni Johnny.

“Sorry,” bulong ni Johnny sa papalayong si Neeya.

Pumaparadang muli si Johnny sa ilalim ng malaking puno ng mangga. Halata sa mukha nito ang pangamba at pag-aalala mula sa kaninang aksidente. Napansin na rin ni Neeya ang pagsuklay-suklay nito ng kanyang itim na buhok, ibig sabihin ay kinakabahan siya o natatakot.

“Neeya, I’m really sorry.”

“Ano ba talagang nangyari?” usisa ni Neeya kay Johnny.

“Wala, actually. I was just bothered by simple things.”

“Simple things over the life of your best friend, huh?” Umismid si Neeya.

Hindi niya alam kung ano ang dapat sabihin kay Johnny. Kung hindi niya lang ito mahal, kanina niya pa ito linayasan at mag-isa na lamang niyang tinungo ang tahanan nila Tiyo Santos niya.

Mula sa side mirror ng sasakyan, natatanaw na ni Neeya ang mga pinsan at pamangkin na patakbong sumasalubong sa kanila.

“Mag-ayos ka na. ‘Wag kang papakitang may problema tayo, ha? Smile. This is their occassion,” babala ni Neeya.

Inayos nila ang kanilang mga kasuotan; si Johnny nakasuot ng pulang polo, si Neeya naka-tube na pink na damit.

Pababa pa lamang sila mula sa sasakyan ay hinagkan at yinapos na siya ng maliliit na bata. Paborito siya ng mga ito dahil madalas niya itong laruin, kulitin at pakainin. Mahilig kasi sa mga sanggol at bata si Neeya.

“Naku, mga bulilit kayo, namiss ko kayo!” sigaw ni Neeya sa mga batang pinsan.

Sinadya niyang bilisan ang paglalakad, at maiwan sa bandang likuran niya si Johnny.

Natanaw na niya nang buo ang tahanan ng kanyang Lola Rading. Wala itong ipinagkaiba sa huli niyang bisita. Kahoy pa rin ang pintuan, maging ang buong estruktura ng dalawang palapag na tahanan. Ang mga bintana ay butas-butas pa rin, maging ang mga screen dito. Hinuha ni Neeya santambak pa rin ang lamok sa loob nito. Pintura lamang ang ipinagkaiba nito. Dati ay dirty white ito, ngayon ay putimputi na.

“Halika, pasok kayo, Neeya,” alok ng tiyahin ni Neeya habang nagtatanong ang titig sa kasama nitong lalaki.

“Kailan ka pa dumating?” tanong ng asawa ng tiyahin ni Neeya na si Tiyo Santos.

Nagmano si Neeya sa mag-asawa, ganoon din si Johnny.

“Tita, nung isang kahapon lang, biglaan lang din po kasi. Maaga pong natapo ang klase ko, tapos mayroon pa hong holiday break sa susunod na linggo. Tinuloy-tuloy ko lang po ang vacation season,” paliwanag ni Neeya habang kinukurot-kurot ang pisngi ng matabang pinsang lalaki sa kanyang paanan.

Hindi na tumugon ang mag-asawa, na host ngayong taon ng pasasalamat.

Taon-taong nagdidiwang ang pamilya Evangelista ng padasal upang ipagpasalamat ang mga biyayang natatanggap nila mula sa Poong Maykapal. Ipinagpapasalamat ng pamilya ang matagal na buhay ng kanilang Lola Belen, Lola s atuhod ni Neeya na ngayo’y 98 taong gulang na, ang malakas na ani ng kanilang sakahan, ang malakas na kita ng kanilang mga negosyo, ang pagkakagaling ng pinsan ni Neeya mula sa sakit na kanser, at marami pang iba.

“Saka, kumusta na po pala si Lola Belen?” usisa ni Neeya.

Nakangiting tumingin ang tiyahin ni Neeya kay Johnny. Malapot naman ang pawis sa noo ni Johnny. Nagsusuklay pa rin siya ng kanyang buhok.

“Opps! Tita and Tito, I forgot to introduce my best friend, si Johnny Bee po,” pakilala ni Neeya.

Ngumiti at nagmano si Johnny sa dalawa. “Johnny po. Kumusta ho?”

“Mabuti naman, iho, akala ko kung sino na naman itong bagong lalaking bitbit ng pamangkin ko e. Taon-taon na lang iba-iba ang dala rito. Halos hindi ko na nga maalala lahat ng ‘yun e. Karamihan, tulad mo rin, tsinito at mapuputi!” biro ng Tiyo Santos.

“Tito naman e!” sabi ni Neeya sabay halakhak.

“Neeya, marami pala kami ha. Hmp!” pagkukunwaring pagtatampo ni Johnny.

“Joke lang, iho,” singit ng tiyuhin ni Neeya. “Nagulat nga ako, e, mailap sa kalalakihan ‘tong si Neeya, pero nagdala ng lalaki dito, baka malapit talaga kayo sa isa’t-isa.”

Napangiti si Johnny sa sinabing iyon ni Tiyo Santos.

Bumusina na ang Jaguar ni Tiyo Alain. Sinalubong sila ni Tiyo Santos. Yinaya naman ni Neeya si Johnny sa loob ng salas upang maupo.

Di pa man sila nakakaupo’y pumasok mula sa dining area si Tiya Isabel, panay ang click sa Nikon na DSLR sa bawat bisitang matutukan ng kamera. Na-ispatan niya sina Neeya at Johnny, at kinuhanan niya ang dalawa nang walang pasabi.

“Teka, si Neeya!” yinakap ni Tiya Isabel si Neeya. “Kanina ka pa ba? Anong ginawa mo sa buhok mo? Pumayat ka ata! Nakita mo na ba ang mga pinsan mo? Tena dito! Teka, sino ‘tong gwaping mong escort mo, ha?” taranta at tuloy-tuloy na sabi ng tiyahin ni Neeya.

“Tita, chill, hinga, kalma,” natatawang sabi ni Neeya. “Si Johnny po.”

“Ha? Bago mo? E paano na si Gabriel? Wala na ba kayo nun?” napakamot sa ulo si Tiya Isabel.

Si Gabriel ang dating ka-M.U. o mutual understanding ni Neeya. Pinsan siya ni Colleen sa side ng ina, pero tinigil na nila ang relasyon dahil nakukulitan na si Neeya sa kanya. Hindi na naging healthy ang relasyon nilang dalawa dahil napagsawaan siya ni Neeya dahil sa paulit-ulit nilang ginagawa. Papasok sa review center, pupunta ng mall, magkakantahan sa perya, magtitext-text, pagkatapos ay wala na. Wala ng thrill, wala ng bagong nangyayari.

Hindi pa nakakasagot si Neeya, inabutan siya ng 50 pesos ni Yaya Inday. Si Yaya Inday ang nagpalaki at nag-alaga sa kanya noong sa Aklan pa lamang sila naninirahan ng kanyang pamilya. Tila hindi siya nito nakilala at nagpatuloy sa iba pang bisita.

Halos mangiyak-ngiyak si Neeya nang makita ang dating nag-aruga sa kanya. “Ya Yin!”

Inayos pa ng matanda ang salamin, at sinagurado kung si Neeya ang nakita. Napayapos ang matanda nang makita ang dalaga. Subalit nagpaalam na rin agad si Yaya Inday, aasikasuhin muna raw niya ang mga bisita saka na lamang daw sila mag-usap.

“Teka, si Gab ba iyang kasama mo ha? Maaywan ko anay kamong daywa una” sambit ni Yaya Inday.

“Si Gabriel pala ang kilala nila rito,” walang ekspresiyon ang tinig ni Johnny nang makaalis si Yaya Inday.

“Si Gabriel kasi, hindi ko siya basta tinuring na kung sino lang, naging malapit talaga kami sa isa’t-isa. Saka, gradeschool pa lang ay magkakilala na kami. Nasanay lang ang mga kamag-anak ko na siya ang kasama ko at kakuwentuhan kapag may mga ganitong events. ‘Wag mo na pansinin ang mga ‘yun kung maipagkakamali ka man nila. Ikaw pa rin ang Besty ko, okay?” ngumiti si Neeya, hinahagilap niya ang magiging reaksiyon ng lalaki.

Hinihiling ni Neeya sa kanyang sarili na sana’y makitaan niya ng pagseselos si Johnny, subalit walang naging ekspresiyon ang mukha ni Johnny.

“Now I know. I’d like to meet him,” pakiusap ni Johnny na kaswal ang tinig at hitsura.

“Wala siya rito. Nasa Maynila na, doon siya nag-aaral ngayon,” sagot ni Neeya.

Tumunog ang selepono ni Johnny. Nagpaalam ito saglit kay Neeya. Si Neeya naman ay nakihalubilo sa mga pinsan nitong lalaki na naggigitara at nagkakantahan sa may dining area.

Ilang minutong nakalipas ay sumenyas si Tiyo Santos, pumasok na raw ang lahat sa salas at magsisimula na ang pasasalamat.

“Double time! Chop chop! Walang petiks! Para sa Diyos ‘to!”

Tumahimik ang kaninang masiglang tahanan.

Umusbong sa hangin ang Aba Ginoong Maria na sinasambit ng isang matandang babae na nakaupo sa gitnang lamesa. Kasama ng babae ang isang matandang lalaki, at isang batang lalaki sa pabilog na hapag-kainan. Ang matandang lalaki ay sumisimbolo sa katauhan ni Jose, habang ang babae ay kay Birheng Maria at ang batang lalaki nama’y kay Hesu Kristo. Sila ang pinakasagradong mga tao sa pangyayaring ito dahil sila ang mag-aalay ng dasal para sa lahat ng tao. Nakasuot sila ng kani-kaniyang abito.

Ang lamesa naman ay naglalaman ng iba’t-ibang putahe’t mga pagkain. Kakaunti lamang ang mapapakain ng pagkain na ito kung bibilangin ang mga tao sa loob ng tahanan. Subalit ang mga pagkaing ito ang tinuturing na “blessed”, kaya lahat ng bisita’y hinihikayat na kumuha ng pagkain mula sa hapag-kainang ito.

Nagsimula na ang pasasalamat. Ang mga bata’y nauna nang pumila sa tapat ng batang Sto. Nino. Isa-isa silang lumuhod, at humalik sa abito ng batang lalaki, pagkatapos ay hinulog nila ang donasyong pera sa basket na hawak ng bata. Pagkatapos ay lumipat sila sa kabilang gilid ng lamesa, sa puwesto ng matandang babae. Doon, isa-isa silang lumuhod at humalik sa abito ng matandang babae. Dinasalan ng matandang babae ang bisita, at muling humalik ang bisita sa abito upang magpaalam. At ang huling estasyon ay ang lugar ng matandang lalaki. Muling lumuhod ang bisita, humalik sa abito at sinambitan ng dasal ng matandang lalaki. Pagkatapos ay sinundan ng iba pang mga bisita.

Bumalik na si Johnny sa tahanan, at napatitig siya sa mga nangyayari. Nagsalubong ang mga kilay niya sa nakita. Hinatak siya ni Neeya sa pinipilahan nito.

“Ihulog mo ang pera, pagkatapos ay humalik ka, okey?” bulong ni Neeya kay Johnny.

Nag-obserba si Johnny, at agad namang lumuhod nang siya na ang susunod sa pila. Ginaya niya ang ginagawa ng mga kamag-anak ni Neeya at mahusay naman niya itong nagampanan.

Pagkatapos ng seremonyas ay binilang nina Tiya Dolores at Yaya Inday ang mga nakuhang donasyon at hinati-hati para sa tatlong sagradong tao. Ang perang ito ang magsisilbing donasyon o kapalit ng inalay na dasal ng tatlong mga sagradong tao.

Habang ginagawa nila ito, kumukuha na ng pagkain sa gitnang hapagkainan ang mga bisita. Kinuhanan ni Johnny ng pagkain si Neeya. Pagkatapos ay nag-usap sila.

“Nakakatuwa naman. Mukhang malapit na malapit kayong magkakamag-anak sa isa’t-isa. Parang ang sarap magkaroon ng ganitong reunion sa pamilya namin. Pag nagkataon, dadalhin din kita, at ipakikilala kita sa kanilang lahat. Oo, tama, sa kanilang lahat,” sabi ni Johnny, at kumindat pa sa pagbanggit ng huling salita.

Naramdaman ni Neeya ang mabilis na pagtibok ng kanyang puso. Iniisip pa lang niya na nasa tahanan siya ng mga Bee, at siya ang dinalang partner ng lalaki, kinikilabutan na siya. Inisip niya kung paano niya babatiin ang mga kamag-anak ni Johnny, at kung paano siya makikisalamuha. Kinabahan siya bigla.

“Hoy, may atraso ka pa sa ‘kin kanina.”

“Oo na, di ko nakakalimutan.”

“Pero kung magkakatotoo ‘yang sinasabi mong reunion ninyo, magkakasakit siguro ako nun. Nakakakaba ‘yun, for sure!” tumawa si Neeya, maya-maya ay napatahimik nang ma-realize ang nasabi.

Napatitig lang sa kanya si Johnny. Kinabahan si Neeya dahil nasabi nito ang tunay na nararamdaman.

“Nakakakaba, siyempre, uhm, alam mo namang, uhm, hindi ako sanay sa mga social gatherings e! Di naman ako ‘tulad mo na party people!” palusot ni Neeya, at marahang tumawa at lumagok ng iced tea.

Hinimay ni Johnny ang kalamasag gamit ang mga kubyertos. Natawa si Neeya sa ginagawa niya.

“Talaga naman Johnny,” kinuha ni Neeya mula sa pinggan ni Johnny ang kalamasag, at binasag ito gamit ang gunting sa gilid ng lamesa’t hinimay-himay ang laman ng lamang-dagat. Sinubo niya ang nahimay na kalamasag kay Johnny.

Nakaakit ang dalawa ng atensiyon. Napansin sila ng maliliit na pamangkin ni Neeya.

“Linalanggam tayo dito, sobrang sweet ng dal’wang ‘to!”

“Oonga, nakakahiya naman, wala pa kasi tayong mga girpren e!” ang pangangantsaw ng mga pinsan ni Neeya.

Natawa na lamang ang dalawa.

Mula sa kusina, lumabas si Tiyo Santos, bitbit ang dalawang karton ng Fundador. Inangat niya ang mga kamay at itinaas ang kilay kanila Johnny at Neeya.

“Mahina ‘tong mga ‘to, bilisan niyo na,” tudyo ni Tiyo Santos. “Tena, at mag-videoke tayo pagkatapos ninyo diyan. Ayos ba?”

Sumabay na rin kay Tiyo Santos ang matandang lalaki’t babaeng kaninang nagdadasal para sa pamilya. Sabay-sabay na silang lumabas ng tahanan. Nagmano ang mga bata, maging ang mga pinsan at tiyuhin at tiyahin ni Neeya. Sumunod na rin sina Johnny at Neeya.

Maya-maya ay natapos na rin sa pagkain si Neeya at Johnny. Lumabas na rin sila dahil sa boses ng pag-anyaya ni Colleen.

“’Yung mag-Besty diyan, lumabas na!”

Pagkalabas nila ay ibinigay ni Colleen ang mikropono kay Neeya. Ang gitara naman ni Tiyo Santos ay inabot niya kay Johnny.

“Balita ko, may banda ka, sample naman diyan,” hamon ni Tiyo Santos kay Johnny.

Kinabahan ang dalawa nang biglang magpalakpakan ang mga kamag-anak ni Neeya sa lamesa habang nag-iinuman, nagkakainan, nagkukuwentuhan, naghahalakhakan, naglalaro ng tong-its, naglalaro ng mahjong, at kung ano-ano pa.

Binigyan ni Tiyo Santos ng upuan ang dalawa sa stage. “Sige na, magsimula na kayo, kahit ano lang. Kahit simple, ayos lang.” Binuksan pa ni Tiyo Santos ang ispatlayt at kitang-kita ang dalawa.

Bago pa siya tuluyang lamunin ng kaba’t kahihiyan, kinalabit na ni Johnny ang istring ng gitara, at unti-unting lumutang sa angin ang ritmo ng True Colors ng MYMP.

Nagsimula na ring umawit si Neeya.

Ang kaninang mga nagkakagulong kamag-anak sa tahanan nila Tiyo Santos ay napatigil at napatitig sa dalawang nagtatanghal. Hindi nila inakala na kaygandang makita ng pares sa harapan.

“In all fairness, may kemistri sila,” ang wika ng isang tiyahin ni Neeya.

“Nagbe-blend ang boses sa kumpas ng mga kamay ng binata. Bihasa ang binata sa paggigitara,” wika ng isa pa.

Patuloy pa rin ang pag-awit ni Fatima sa awitin, at kahit pinagtitinginan na sila’y hindi nawawala ang eye contact nila sa isa’t-isa. Matamis ang ngiting igaganti ni Fatima sa malalagkit na tingin ni Johnny. Ang tinginan at ngitiang ito ang nagsasanhi ng tilian at palakpakan ng mga kamag-anak ni Fatima.

“Aprub na ‘yan bilang manugang ko!” sigaw ni Tiyo Alain.

Napahalakhak ang mga bisita. Napangiti lamang si Fatima, at hinihiling na sana magkatotoo ang sinabi ng tiyuhin niya.

KABANATA 3

Ipinaparada ni Johnny ang kotseng ipinahiram ni Mayor Alain sa kanila. Honda Civic na kulay pula ito. Hindi naman daw madalas gamitin ang kotse dahil may kani-kaniyang kotse na ang pamilya ni Mayor Alain. Ipinagamit muna niya ito sa kanilang dalawa habang nasa Aklan pa sila. Mahirap din kasi kung araw-araw silang magko-commute.

Tatlong taon na rin nang huling makadalaw sa kanyang Lolo Obeng si Neeya. Sa kabila ng mga habilin sa kanya ng mga kapamilya’t kamag-anak na huwag kalimutan ang pagbisita sa kanyang mga lolo, ay nalilimutan pa rin niya. Pero ngayon ay ununa niya ito sa listahan ng kanyang mga priorities nang hindi naman magtampo sa kanya ang lolo.

Malawak ang lupaing sakop ng Kalibo Municipal Cemetery. Maraming maliliit na gusali at musiyo ang makikita sa paligid. Iba-iba ang pagkakagawa nito, pre-war pa ang arkitektura. Luma na ang mga gusali, kapansin-pansin ito sa alikabok at mga lumot na nakadikit sa mga gate at dingding.

Dikit-dikit at patayo ang mga nitsong nadadaanan nila Neeya. Sa likuran nitong mga “condominium-style” na mga nitsong ito, ay ang sakayan ng dyip patungong Dumaguit, ang kadulo-duluhang baryo ng Aklan kung saan naroroon ang daungan ng mga baryong bumabiyahe patungo at pabalik ng Manila, kaya naririnig nina Neeya at Johnny ang malakas na tinig ng konduktor na walang-tigil sa kasisigaw na aalis na ang dyip.

Isang kanto pa bago nila marating ang kinalalagakan ng museyo ng Lolo ni Neeya, huminto muna sila sa isang lumang tindahan.

Halos walang pinagbago ang tindahan, naisip ni Neeya. Ganoon pa rin ang hitsura ng de-screen na bintana, ng kinakalawang na grills, at ng mga botelya ng mga kendi. Bumili si Neeya ng kandila. Marahil, presyo lamang niyon ang nagbago, mula sa pagiging 50 cents tatlong taon nang nakalilipas, ngayon ay piso na ito. Bumili siya ng tatlo’t inabot niya ang isa kay Johnny.

Malinis ang daanan patungo sa museyo ng kanyang Lolo, subalit may kaunting tuyong dahon ang nagkalat sa paligid. Medyo mataas na rin ang putol ng mga damo, tila napabayaan ng mga tauhan doon.

Narating na nila ang lugar. Dirty white ang kulay ng gate nito. Sa bilang ni Johnny, walo ang mga nitsong nakalibing sa loob ng museyong iyon. Agad nagtirik ng kandila si Neeya, sinindihan niya ito at nagdasal.

“Hello Lolo! Sorry po kung ngayon lang ako nakadalaw. May mga family event pa po kasi akong inuna. Kasama ko nga po pala si Johnny, matalik ko pong kaibigan,” sabi ni Neeya sa nitso ng kanyang Lolo.

“Magandang umaga po, Lolo. Nice meeting you. Thank you po dahil nakilala ko ang granddaughter ninyo. She’s the best best friend ever!” pagbibida ni Johnny kay Neeya, at inakbayan niya ang dalaga.

“Bolero!” pang-iisnab ni Neeya. “Hmm, Lolo, gabayan ninyo po ako ha? Matagal pa po kaming magkakasama dito. Hindi ko po alam kung anong gagawin sa akin ng best friend ko. Nakakatakot po kasi ‘to e! Baka anuhin ako.”

Sinuway ni Johnny ang dalaga, at kiniliti niya ito sa tagiliran. “Sssh! ‘Kaw talaga! Lo, gabayan ninyo po ‘yang pasaway na babae dahil careless po ‘yan.”

Pero natahimik si Johnny nang tumakbo sa kanyang isipan ang binanggit ni Neeya ang mga katagang, “Matagal pa po kaming magkakasama dito.”

Umihip ang malakas na hangin at namatay ang tatlong kandilang kanilang sinindihan. Muli nila itong sinindihan at naghabilin sila ng tahimik na dasal sa Lolo.

Kung para po kami sa isa’t-isa, tulungan niyo po akong kayanin ang mga challenges, tahimik na pakiusap ni Neeya.

Sana sa paglisan ko’y maging malinaw ang kanyang isipan at maunawaan niya ang aking dahilan, isip ni Johnny.

Pagkatapos ay winagayway na nila ang kanilang mga kamay, at naglakad paalis sa museyo ni Lolo Obeng.

Nang muli silang matapat sa tindahan, binuksan ni Johnny ang topic.

“Hanggang kailan ka nga pala magbabakasyon dito?”

“Ako? Hindi ko pa alam. Nage-enjoy pa ako e. Paminsa-minsan na lang naman ito. Sulitin ko na. Ikaw, sulitin na natin!”

Pinamutlahan si Johnny sa narinig.

“Bakit, anong meron?” usisa ni Neeya nang huminto sila sa tindahan ng meryenda.

“Ate, pabili nga po ng turon, dalawa,” sabay abot ni Neeya ng barya sa matandang tindera.

Natahimik lamang si Johnny at napalunok. Hinahagilap ang tamang salita upang maipaliwanag ang hiling sa kanya ni Chocolate.

“If I’m not mistaken, I promised I’ll be staying here as long as you’re here. Am I right?” sabi ni Johnny.

“Yeah, I remembered, sa plane mo sinabi ‘yun. Why, what’s up?” sagot ni Neeya.

“It’s just... There’s an emergency in Manila. And kailangang-kailangan ako doon,” sinabi ni Johnny.

“Anong... Tungkol saan?”

“The mother of my friend died a couple of days ago.”

“Namatay? Bakit? Sinong friend?”

“Yes. Lung cancer.”

“Sinong friend? Ba’t ngayon mo lang sinabi?” may pag-aalala na ngayon sa boses ni Neeya.

“Choco.”

Nabitawan ni Neeya ang turon na bitbit niya sa kaliwang kamay. Mabuti’t nakasupot pa ang tuktok nito kaya nang bumagsak ay hindi nadumihan. Pinulot ni Johnny ang turon. Nagmadali sa paglalakad si Neeya.

“Look, Neeya, she needs me. Most of her friends and relatives don’t stay here in the Philippines. Kailangan niya ng kaibigan at karamay ngayon.”

Binagalan ni Neeya ang paglalakad, binulatlat niya ang turon at sumubo ng malaking bahagi nito. Malaki ang kanyang sinubo upang hindi mahalata ni Johnny ang panginginig ng kanyang tinig.

“Ano ka ba! Ba’t ka pa nage-explain? Of course, puntahan mo ‘yun, special case ‘yun. Kawawa naman si Choco.”

Nagulat man si Johnny sa reaksiyon, hindi niya napigilang mapangiti.

“Are you sure it’s okay with you, Neeya? But I’m breaking my promise to you...”

Muling sumubo ng malaking bahagi ng turon si Neeya, “Wala nang promise promise ‘pag emergency. Kailan ba lipad mo?”

Hindi pa rin linilingon ni Neeya si Johnny. Natatakot siya na baka makita ni Johnny ang nangingilid na luha sa kanyang mga mata. Totoo ngang nangako sa kanya si Johnny – isang pangakong nagpasaya sa kanya sa dalawang araw. Ang hindi niya mawari sa sarili ay ang muli niyang pagpapakatanga sa pag-asang hindi sisirain ni Johnny ang pangakong binitiwan, lalo’t tungkol iyon sa kanilang mas mahaba-habang samahan kapag nagkataon.

“Teka, buksan mo na ang kotse, itatali ko lang ang sintas ko,” palusot ni Neeya upang mapunasan niya ang pag-agos ng kanyang luha.

Kung sa bagay, best friend lang siya, habang si Chocolate ay dating kasintahan. Kung sinong mas matimbang sa kanila ay napatunayan na ni Neeya ngayon.

KABANATA 4

Makalipas ang ilang araw, naka-tengga pa rin si Neeya sa baryo ng Cawayan.

Sa madaling araw’y sumasama siya sa Tiya Cecilia niya sa pagsalubong sa mga mangingisda. Doon niya natuklasan ang halaga ng bawat dilis na makakawala sa lambat, na ang bwat piraso nito ay katumbas ng bigas at ulam ng isang mag-anak. Sa umaga nama’y nagdidilig siya ng halaman, at nagpapakain sa mga manok, bibi, at baboy. Dito niya natuklasan na higit na lumalago ang mga halaman at tumataas ang gana sa pagkain ng mga hayop kapag sila’y kinakausap o kinukuwentuhan. Sa hapon nama’y tumutulong siya sa pamamalengke at paglilinis ng bahay. Natuklasan niyang hindi madali ang mga gawain ng kanilang kasambahay sa Maynila.

Pero anu’t-anuman, walang oras na lumipas na hindi dumaan sa kanyang isipan si Johnny. Sa mga nakalipas na araw, wala pa rin siyang natatanggap na tawag o text man lang mula sa binata, maliban sa huli nitong mensahe na nakarating na raw siya ng Maynila.

Sinilip niya ang kanyang selepono. Wallpaper background niya ang litrato nilang dalawa noong unang araw nila sa Aklan, noong nakasakay sila sa baroto. Malaking-malaki ang ngiti noon ni Neeya. Masayang-masaya siya, hindi tulad ngayon.

Hindi pa rin mapigilan ni Neeya ang mabalisa, lalo pa’t hindi ordinaryong tao ang kasama ni Johnny.

“Isang ahas,” bulong ni Neeya sa sarili.

Tumunog ang telepono. Tinakbo ni Neeya ang direksiyon nun. Madali niya itong inangat.

“Hello, pwede po ba kay Neeya?”

“Colleen! O bakit?”

“Mag-ayos ka mamaya, smart-casual, may pupuntahan tayo.”

“Ha? E, marami pa akong gagawin.”

“Alas-tres ng hapon dadaanan kita diyan. Wag kang mahuhuli ha. Bye!”

Binaba na rin ni Neeya ang telepono.

Nakaupo sina Neeya at Colleen sa gitna ng isang maliit na grupo ng kabataang kasing-edad nila. Patapos na ang kantang Through It All ng Hillsongs United, isang Christian song na ginagamit ng mga Youth for Christ sa kanilang pag-worship o pagdadasal sa porma ng pag-awit.

Mayroong nagaganap na isang youth gathering, at naimbitahan si Colleen. Hindi naman bago si Neeya rito, dahil sa Maynila ay isa siyang aktiong miyembro ng Youth for Christ.

Nakinig si Neeya sa mga talks at sharings. May isang nagsalita tungkol sa pag-ibig.

“Love is a decision of extending ones self for the growth of the other and yours as well.”

Ito ang paulit-ulit na tumakbo sa isipan ni Neeya. Handa siyang magbigay at maghirap para kay Johnny. Sana namay ganoon din siya para sa akin, naisip ni Neeya.

Kinahapunan, nakatanggap ng tawag mula kay Shaunarae si Neeya. Si Shaunarae ang matalik na kaibigang babae ni Neeya. Bagaman at nag-aaral ito sa Unibersidad ng Sto. Tomas, hindi pa rin nakalalagpas sa kanya ang mga bali-balita lalo’t tungkol kay Johnny ang nasagap niya.

“Second hand na balita ‘to, okay, rine-relay ko lang sa ‘yo para aware ka, pero hindi talaga ako sigurado,” sabi ni Shaunarae sa linya.

“Ganito, sa wake ng Mom ni Choco, edi hagulgol to the max ‘tong si Choco, e sinong iiyakan niya, e wala naman siyang true friends? Kaya si Johnny ang umalalay sa kanya all the way!”

“Hoy Shaunarae, wala namang problema dun e. ‘Yun nga ang inuwi ni Johnny sa Maynila, ang mabantayan si Choco.”

“Hep! Chill ka lang. Di pa tapos ang story ko, bakla,” sabad ni Shaunarae.

“Last night ng wake ni Tita, ito na ang pinakadramatic of all ‘di ba, kaya dito rin pinakabinuhos ni Choco ang emosyon niya. Nung gabi raw na iyon, magkayakap lang sila buong gabi ni Johnny, pinapatahan siya ni Johnny, subalit hindi siya tumitigil, palakas nang palakas ang kanilang tinig. Magkahawak kamay na rin daw sila. Lahat na magkahawakan sila. Para raw sanggol si Choco kung umasta. Well, may rights naman siya e. Pero dahil super ingay nga ni Choco, pinapasok siya ng ilang kaibigan sa loob ng silid, at siyempre sinamahan siya ng forever escort niyang si Johnny loves mo!”

Buntonghininga lamang ang ginanti ni Neeya.

“Pero, siyempre, hindi ako sigurado kung ano na ang nangyari matapos nun. Basta ang alam ko, palagi silang magkasama. ‘Yun lang ang alam ko ha.”

“Kaya pala hindi na nakakapagpadala ng mensahe, o kahit e-mail man lang sa akin si Johnny.”

“Magpapadala rin ‘yun for sure. Antay-antay ka lang, ha?”

“Sige maraming salamat, Bhest ha? May gagawin pa kami ni Colleen e. Bye!” at binaba na ni Neeya ang telepono nang hindi na hinintay pa ang paalam ni Shaunarare.

Ang hindi alam ni Shaunarae, doon na nag-break down si Neeya. Malaki ang tiwala ni Neeya kay Johnny, pero bakit kahit isang mensahe lang, hindi siya napadalhan ni Johnny? Nagbulag-bulagan na naman siya.

Naalala niya ang isang pangyayari noong hayskul sila. Naalala ni Neeya na ipinangako sa kanya ni Johnny na siya ang magiging entourage ng dalaga, noong ika-apat na taon nila sa mataas na paaralan. Tinupad nga ni Johnny ang kanyang pangako, subalit anim na babae pala ang mga dalaga niyang inimbitahan upang maka-entourage. Nabastusan sa kanya si Neeya, pero hindi na lamang niya sinabi.

Minsan na ring sinabi ni Johnny na dadalhin niya si Neeya sa isa sa mga band rehearsals niya, subalit kahit minsan ay hindi niya dinala ang dalaga.

Nariyan din nang ipinangako ni Johnny noong 4th year hayskul sila na lilipat siya sa UP, pagkatapos ng unang taon niya sa Ateneo de Manila University, para diumano’y magkasama sila. Subalit hanggang ngayong malapit na silang grumadweyt ay ni hindi sinubukan ni Johnny lumipat ng unibersidad para kay Neeya.

Nakadikit na talaga sa pangalan ni Johnny ang pagpapaasa sa mga tao. Kahit sabihin ni Neeya na Besty niya si Johnny at kabisado na niya ito, kahit kailan ay hindi niya matataymingan ang pabagobagong isip ng Besty niya.

Naiinis siya kay Johnny, pero higit siyang naiinis sa kanyang sarili, dahil sa pang-ilang beses nang pagkakataon, hindi pa rin siya natututo mula sa mga kasalanan ng kanyang Besty.

Binuklat niya ang selepono niya’t tinungo ang Gallery kung nasaan naroroon ang larawan nila ni Johnny, binura niya ang dati niyang wallpaper nung nasa baroto sila.

Nagbalik mula sa kinausap na tagapagsalita si Colleen. Nang makita niya si Neeya ay nataranta siya. Hinawakan niya agad ito sa balikat.

“Anong nangyari? Bakit ka umiiyak?”

“Colleen,” sabi ni Neeya sa pagitan ng iyak. “Di ko na kaya. Palagi na lang bang ganito? Palagi na lang ba ako ang masasaktan? Pagod na ako, Colleen.”

“Halika, magdasal tayo. Ipagdasal natin ang kalagayan mo.”

“Ayoko, ‘wag ngayon, Colleen. Pwede bang kumawala muna tayo sa pagkakabilanggo sa atin ng mundong ito? Lord, patawarin niyo po ako. Ang sakit-sakit lang po talaga,” sambit ni Neeya.

Sa kalangitan ay matatanaw ang iba’t-ibang kulay ng ispatlayt. May puti, may pula, may dilaw. Sumasayaw-sayaw din ang mga ito tulad ng mga tao sa loob ng Baylehan.

Ang Baylehan ay isang nakaugaliang tradisyon ng mga Aklanon isang gabi bago ang araw ng kapistahan ng isang baryo. Ito ay maaaring naglalaman ng isang sayawan, peryahan o palaruan, at koronasyon para sa mga mananalong kandidata’t kandidato sa mga Reyna Elena. Madalas itong dinadayo ng mga kabataan sa mataas na paaralan at pataas upang makisaya at makipagsayawan sa mga kapwa kaba-baryo. Ginaganap ito sa isang malawak na pampublikong lupain, kadalasan ay sa basketball court o simbahan.

Malakas ang tunog ng mga kanta sa Baylehan. Ito ang mga tipo ng kanta na popular sa kabataan, iyong tipong nakakagimbala sa tainga at utak ng tao. Tila wala namang lyrics, mayroon lamang malikot na beat. At ito ang sinasabayan ng kumpulan ng mga kabataan sa dance floor.

Sa di kalayuang bahagi ng stage, naka-upo sina Neeya at Colleen. Panay ang laklak ni Neeya ng alak.

“Neeya, tubig muna.”

“Ayoko niyan, Colleen. ‘Yung isa, gusto ko ‘yung alak!”

“A, oo sige sige, ito na. Teka kukuha ako.”

Pagkatayo ni Colleen, naiwan sa pinareserbang lamesa ni Tiyo Alain si Neeya. Isang libo ang bayad sa pagreserba ng isang lamesa. Ang pera ay mapupunta sa simbaan. Ang lamesa ay may kapasidad na sampu, pero sa lamesa nina Colleen, silang dalawa lamang ang nakaupo rito, kaya pinagtitinginan ang lamesa nila ng mga mananayaw na nakatayo. Subalit hindi na lamang sila pinapansin ni Colleen, dahil hindi siya magkanda-ugaga kung ano ang gagawin niya sa pinsan.

“Ang ganda ng dalawang tsikas diyan, tol,” wika ng isang lalaki.

“May hitsura, mukhang mayayaman. Tabihan natin, gusto mo? Mukhang tumba na ‘to e,” sagot ng kaibigan ng lalaki.

“Teka, mamaya na lang, nakamanman ‘yung umalis na babae. magsayaw-sayaw muna tayo.”

Sa hindi kalayuan, si Colleen ay nakatayo sa tapat ng tindahan tsibugan.

“Tsong, isang lights pa nga,” sabi ni Colleen sa bilihan ng mga alak.

“Nakaka-ilan ka na, Colleen a. Alam ba ng ama mong andito ka, ha?” sabi ng tiyuhin ni Colleen na kagawad ng kanyang ama, na ngayo’y nagbabantay sa bilihan.

“Alam niya po, pero ang alam lang niya nandito kami ni Neeya para magsayaw, hindi para uminom.”

“Mukhang hindi na kita dapat bigyan pa ng alak.”

“Tito naman po e. Sige na po! Please?”

“Ingatan mo ‘yang si Neeya. Manilenya ‘yan. Hindi mo alam kung sino ang mga matang nakamasid diyan.”

“Tsong, opo, opo. Amina po ‘yan,”

“Colleen?” narinig ni Colleen ang isang pamilyar na boses sa kanyang likuran.

“Colleen! Ikaw nga!” sabi ni Renren nang humarap sa kanya si Colleen.

“Renren? Hesusmaryosep!” sandaling ibinalik ni Colleen ang mga alak na bitbit niya pabalik sa bilihan.

Yinakap niya si Renren. Si Renren ay isa sa mga barkada ni Colleen noong hayskul siya sa Kalibo Catholic College. Magkasundo sila sa lahat ng bagay ni Renren. Noon ay madalas silang partners in crim sa pagtakas sa klase, pangongopya, pagyoyosi sa labas ng paaralan, pagtakas ng alak sa mga field trip, at kung ano-ano pa. Kakaibang pagkakaibigan ang nabuo sa kanila.

“Ren! Kailan ka pa nakauwi rito?” sumisigaw na si Colleen dahil halos hindi sila magkarinigan sa lakas ng sound system.

“Noong isang buwan lang,” sumigaw din si Renren kay Colleen. “Inayos ko na agad ang papeles ko sa pag-file ng LOA dahil sa sakit ni Inay.”

“Sakit, anong sakit?”

Kinuha ni Renren ang biniling mga inumin ni Colleen. “Kanser sa baga. Kaka-diagnose lang ngayon-ngayon lang. ”

“Hindi nga? Kumusta siya?”

“Ayun, under medication. Ooperahan sa susunod na linggo.”

“E, ano ginagawa mo rito, may sakit na pala ang Inay mo?”

“Nagliliwaliw. Nagtatanggal ng stress, ano pa ba ha, Colleen? Nakakaloka ‘pag si Inay ang nagkakasakit, nagkakagulo ang buong pamilya namin.”

Tahimik lamang na nakikinig si Colleen sa mga sigaw niya. Sinipat ni Colleen si Neeya mula sa kanilang lamesa. Sumusunod sa beat ng kanta ang ulo nito, nakangiti na siya ngayon.

“Mahirap na rin ‘pag nasa Maynila pa ako, hindi ako sigurado kung sino ang mag-aaruga kay Inay. Mabuti na kung ako ang magbabantay sa kanya, at least sigurado, ‘di ba?”

“Tama! Alagaan mo ‘yang Inay mo. May mga nababalitaan na akong natitigok dahil sa sakit na ‘yan,” babala ni Colleen.

“Gago ka talaga!” Binuhat ni Renren ang mga alak na inorder ni Colleen mula sa bilihan ng tiyuhin nito. “Ang kailangan ko comfort, hindi pananakot! Saan ka ba nakapuwesto, ha?”

“Mabuti naman nang maging aware ka, kaysa naman wala kang kaalam-alam at all. ‘Di ba?” pinikit-pikit pa ni Colleen ang kanyang mga mata, tila nagpapa-kyut. “Kumusta love life mo, tsong?”

“Ayun, parang Coke pa rin, Coke Zero.”

Bumalik sa alaala ni Renren iyong unang beses nilang magkita ni Neeya. Iyon ‘yung episode sa nobela kung saan muntik-muntikang makasagasa ng tao si Johnny. Ang estrangherong iyon ay si Renren.

Iyon na marahil ang una’t huling pagkikita nila ni Neeya, subalit hindi pa rin siya makawala sa init ng yapos ni Neeya ng mga sandaling iyon. Kung bakit ba naman nahuli ako ng mga titig at mapupula niyang mga labi e, isip ni Renren.

“Ikaw? Nawalan ng tsikas? Papamisa ako ngayon.”

Naunang nakipagsiksikan si Renren sa kapal ng tao. Pinalusot niya pagkatapos si Colleen nang hindi ito mahirapan gumitgit sa kapal ng mga sumasayaw. “Gagi, seryoso ako. Sinusubukan ko nang lumagay sa tahimik. Nahirapan din ako sa pagiging nasyonalistiko ha.”

“Ayan na naman ‘yang mga kuwentong pakikibaka mo. Aatupagin ko muna ang pinsan kong wasak bago makinig sa ‘yo.”

“Wasak?”

“S’an pa ba, e di sa pag-ibig!” matinis na sigaw ni Colleen.

“Hindi na bago ‘yang mga ganyang kuwento, Colleen. Magmamahal din ‘yan ulit.”

“Iba ‘to, siyempre, si Neeya ‘to!” galit na ang ekspresiyon ng mukha ni Colleen.

“Neeya? Pinsan mong Manilenya? Nandito siya? Siya ‘yung lagi mong nakukwento sa akin dati ‘di ba?” di napigilan ni Renren ang paglabas ng excitement sa kanyang tinig.

“Yes. ‘Yan siya o, tinumba ng pag-ibig.”

Narating nila ang pinareserbang lamesa. Hinahatak na palabas ni Colleen ang upuan nang marinig niya ang isang anunsiyo. Humina ang malakas na musika, at ang tanging boses na narinig ay mula sa intercom.

“Honorable Colleen Dolor, please proceed inside the Church’s office.I repeat, Honorable Colleen Dolor, please proceed inside the Church’s office. Thank you.”

“May pa-hono-honorable ka na ngayon ha! Sikat!” panunudyo ni Renren, tinusok pa ang tagiliran ni Colleen.

“Tungaks! Atupagin mo ‘yang pinsan ko. ‘Wag na wag ‘yang mawawala sa paningin mo ha, kundi malilintikan ka sa ‘kin!”

“Yes, Boss.”

Napa-iling na lamang si Renren. Naisip niyang, hindi na siguro mawawala ang pagiging bossy nitong si Colleen. Maangas pa rin, parang hindi nag-aaral sa isang prestihiyosong unibersidad, at parang hindi anak ng isang Mayor, kailan kaya ‘to magiging babae?

Unti-unting umangat ang ulo ni Neeya. Umikot-ikot pa ito sandali sa itaas ng lamesa, saka muling bumagsak. Si Neeya nga pala, naaalala ni Renren. Kinuha niya ang baso ng tubig. Sinusubukan niyang mapainom ang dalaga.

“Hoy, Renren, sino na naman ‘yang linasing mo, ha?” usisa ng isang mananayaw na malapit sa kanilang lamesa. “Ikaw talaga, Pre, matinik sa tsiks!”

“Tumahimik ka diyan, ulol. Pinsan ‘to ng kaibigan ko.”

“Na sosyotain mo?” tawanan ang maliit na grupo ng mag sumasayaw.

Hindi na lamang sila pinansin ni Renren. Hinawi niya ang buhok ng dalaga. Maputi ito, mestisahin. Halata sa kutis nito na nakaaangat ito sa buhay.

“Neeya? Neeya.” tawag niya rito.

“Neeya, gumising ka,” inuga-uga niya ang itaas na bahagi ng katawan ng dalaga.

Muling umangat ang ulo ng dalaga. Ngayon, nasisilayan na ni Renren ang mukha nito. Sinubukan ng dalagang magtagal ang pananatili ng ulo sa kanyang balanse, subalit muli na naman itong babagsak. Subalit bago pa ito tuluyang bumagsak sa lamesa, nahawakan ni Renren ang kanyang mukha. Doon niya napagmasdan ang mukha ng dilag.

“Ikaw?” muling naaalala ni Renren ang una nilang pagkikita ni Neeya.

Bumagsak ang ulo ng dalaga sa kanyang dibdib. Ngayon ay muli silang magkayakap.

“Sino ka?” tanong ni Neeya kay Renren. “Johnny? Ikaw ba ‘yan? Ang tagal kitang hinintay.”

Dahil na rin sa kalasingan, malabo ang paningin ni Neeya sa mukha ni Renren. Idinampi niya ang kanyang mga labi sa labi ni Renren. Mas lalong nagulat si Renren sa inasta ng dalaga. Hindi niya malaman kung gaganti siya pabalik ng halik, o tatanggalin niya ang pagkakadikit ng kanilang mga labi.

Tinanggal ni Renren ang pagkakahalik ni Neeya sa kanya, “Neeya, si Renren ito. Kaibigan ni Colleen.”

“Uy, hello! Halika, ang ganda ng kanta a. True Colors,” sabi ni Neeya kay Renren.

Hinatak ni Neeya si Renren sa pag-aakalang si Renren at si Johnny ay iisa sa panahong iyon. Dinala ni Neeya sa gitna ng dance floor si Renren, at doon sila nag-slow dance.

Naalala ni Neeya ang mga pangakong sinambit sa kanya ni Johnny noong hayskul sila.

“Isasakay kita sa kabayo doon sa Intramuros!”

“Pati doon sa yate sa Roxas Boulevard!”

“Neeya, dadalhin kita sa Star City!”

“Panunuorin natin ang Shrek nang sabay.”

“Ako ang magiging partner mo sa prom.”

“Ikaw ang pipili ng College school para sa akin. Doon ako papasok, okay?”

“Pangako, sasamahan kita sa bakasyon mo rito sa Aklan.”

“Mag-iingat ka ha? Usap pa rin tayo!”

Napakaraming pangako, isip ni Neeya, puro na lamang pangako. Wala na bang ibang maibibigay sa kanya si Johnny kundi mga binigong pangako?

Mas bumilis ang pagsayaw nila ng dapat ay mahinang sayaw. Nagpaikot-ikot at nagpasipa-sipa si Neeya. Napagod si Neeya. Saka humagulgol sa dibdib ni Renren.

“Neeya, makinig ka sa akin. Hindi mawawala ang sakit na iyan sa isang gabi lang. Hayaan mong tulungan kitang makalimutan ang sakit na idinulot ng lalaking ‘yan.”

“Johnny, huling pangako mo na ‘yan sa akin, ha? Pag ‘yan hindi natupad, goodbye,” wala sa sariling sagot ni Neeya kay Renren.

Maya-maya ay bumalik na si Colleen kasama ang ilang mga body guard ng kanyang ama. Hinawi lahat ng mga body guard ang mga tao o gamit na sasagabal sa daraanan nila. Hinanap nila sa lamesa si Renren at Neeya. Subalit wala ito doon, hinanap nila sa dance floor, at doon nila nakita.

Umakbay si Colleen kay Renren na kayakap ni Neeya.

“Renren, sinusundo na kami ni Daddy. Dalhin na natin siya sa van.”

KABANATA 5

Lechong kawali, kare-kare, kaldereta, ilan lamang ito sa mga main course ng mga kamag-anak ni Evangelista. Nangako si Tiyo Alain na magdidinuguan. Ang gusto naman ni Tiyo Santos hiwa-hiwalay na lamang daw ang handaan ng kanilang selebrasyon nang makapagsolo ang bawat pamilya. Pero tumutol si Tiyo Alain, mas gusto niyang katulad ng dati ang selebrasyon, sa tahanan ng kanilang Ina. Sa ganoong lagay, ay makakadalaw ang sinuman sa oras na libre siya. Pero kung tutuusin kaya ayaw niya ng solong selebrasyon ay dahil alam niyang kailanman ay hindi nabuo bilang isang mag-anak ang kanilang pamilya, lalo na sa mga gatherings na ganyan.

Dalawang araw bago ang takdang araw ng Ati-Atihan, bonggang-bongga ang hitsura ng tahanan ni Lola Rading. Pinalitan ang inaalikabok na kurtina, maging ang seat covers ng kawayan set ay pinalitan din. Nagkaroon ng kulay ang dating patay na salas nang tahanan.

Sa kusina naman, gumagawa ng mango tart si Neeya kasama si Neeya. Sa unang pagkakataong makita niya ang binata, pilit niyang inalala kung saan nga ba niya ito nakita.

“Paki-abot naman ng Nestle Cream. Salamat!” utos ni Neeya kay Renren.

Binuksan ni Neeya ang supot ng MY San Grahams. Isa-isa niyang kinuha ang piraso nito, at pahigang linatag sa pyrex.

“Wala ka bang gagawin ngayon, Ren?”

Sa kalooban ni Neeya, ang hinihiling talaga niya ay mayroon sanang dapat gawin si Renren. Wala lang talaga siya sa mood makipagkuwentuhan.

“Actually, meron. Pero mamaya pang hapon ‘yun.”

“Ba’t ka napadaan dito?”

“Bumibisita lang.”

“Ayos lang ako.” Ora-oradang tugon ni Neeya.

“Tumawag na si Johnny, no?”

“Ha?”

“Nakausap mo na siya, ano?” usisa ni Renren.

“Hindi pa ‘no. Hindi pa simula nung umalis siya. Sinabi niya kay Shaunarae na nagkasakit daw siya.”

“Anong sakit?”

“Dengue.”

“A, e ‘di ba, kasama naman niya si Chocolate? Kung inaalagaan niya ‘yung babae nung nangailangan iyon. For sure, aalagaan din siya nun.” pangungumbinse ni Renren upang mawaglit na sa isipan ni Neeya si Johnny.

Maagang gumising si Johnny noong araw na iyon. Balak niyang mamili sa palengke. Mahirap na rin kung mahuhuli siya dahil dadagsa na ang tao anumang oras.

Alas-sais pa lang naglalabas na siya ng kanyang dyip mula sa kanilang garahe. Balak niyang bumili ng mga kasangkapan para sa ibebeyk niyang keyk. Ngayon na kasi niya balak mag-propose para kay Neeya.

Naaalala niya isang araw noong magkasama sila sa bahay ni Colleen, natanong ni Renren kung anong paboritong flavor ng keyk ang gusto ng dalaga.

“Marami e. Sobrang hilig ko sa sweets!”

Hindi malaman ni Renren kung paano pipilitin si Neeya magsabi, mabuti na lamang at biglang dumating si Colleen.

“Chocolate mousse ang paborito niyan. Minsan naman ‘yung Oreo Cheesecake. Marami. Suki ‘yan ng Banapple at Cravings sa Maynila.”

“Ang dami mo namang sinabi Colleen,” wika ni Neeya habang sinasalansan ang mga payroll sa opisina ni Tiyo Alain.

Nagkaroon na ng idea si Renren kung ano ang dapat niyang i-beyk para kay Neeya. Ang hindi alam ni Renren, naaalala na ni Neeya ang huling date nito kasama si Johnny sa Banapple. Doon ay binilhan siya ni Johnny ng Oreo Cheesecake. Pinalagyan niya ito sa itaas ng I miss you, Besty. Dahil matagal-tagal nawalan ng oras si Johnny para kay Neeya, dahil dumating ang ama nito mula sa Riyadh.

Hindi iyon malilimutan ni Neeya. Palihim niya pang kinunan ng litrato ang keyk habang nasa kubeta si Johnny. Pagkatapos ay inupload niya sa kanyang Facebook, subalit naka-private ang settings nito, at ang mga barkada lamang niya ang nakakita.

“Good times,” napabulong si Neeya sa sarili.

“Sosyal ka naman pala, Neeya. Magkano na ang presyo ng isang keyk sa Banapple e!”

“Naku, ano ka ba. Siyempre hindi naman kailangan manggaling dun. Saka, kahit ano, kahit saan kumakain ako ng keyk. Sugapa ako sa keyk e,” at tumawa nang malakas si Neeya.

Naalala ni Johnny ang usapang iyon, at ngayon ay dumaan pa sa siya sa Nawasa, Kalibo upang masilayan kahit saglit ang dalaga. Mahigit tatlong linggo na rin sila nitong magkasama.

Alam niyang masiyado pang maaga para hingiin ang kamay ng dalaga, subalit hindi niya alam kung kailan ang tamang tiyempo. Ayaw niyang dumating ang panahon na bumalik si Johnny sa Aklan, at muli silang magkasama. Hindi niya kailanman matatanggap ‘yun. Ayaw din naman niyang sa Maynila pa pumorma, dahil panigurado kokontra si Johnny kung naroroon pa man siya.

“Ang ina mo?” tanong ni Neeya.

“Ayos lang naman si Mama. Mabuti nga’t taga-Briones kami. Hindi kami sakop ng piyestang magaganap ngayon,” kuwento ni Renren. “Hindi rin kami makapagsasaya ‘pag nagkataon.”

Naramdaman ni Neeya ang hinanakit sa mga salitang binitiwan ni Renren. Bigla tuloy siyang na-guilty sa pagtrato niya rito na parang hangin lamang. Halos hindi niya ito kausapin sa halos tatlumpu’t minutong magkasama sila.

“Akala mo lang ‘yun. Ang mahalaga’y magkakasama pa kayo,” ngumiti si Neeya.

Parang natanggal lahat ng bigat na nararamdaman ni Renren nang makita niya ang ngiti ni Neeya.

Tumitig si Neeya sa itim na mga mata ni Renren.

“Tsinito ka rin pala,” sabi ni Neeya kay Renren.

Napakagat siya ng dila nang narinig ang salitang rin. Naalala na naman niya si Johnny. Naaalala na naman ni Neeya ang dahilan kung bakit palagi at paulit-ulit siyang nahuhulog sa mga bitas ng lalaking iyon – dahil sa pagiging tsinito niya.

Tumingin lamang sa kanya si Renren. Alam na ni Renren kung sino ang pinag-uusapan.

“Tubig muna kayo diyan,” alok ni Tiya Dolores, asawa ni Tiyo Santos.

“Hi po, Tita! Magandang umaga!” bati ni Renren kay Dolores.

“Kumusta naman ang mango tart niyo diyan? Excited na ‘ko! Matitikman ko na ang tart ng isang Manilenya! O ito, uminom muna kayo.”

“Masarap ‘yan Tita. No doubt about it. Okay lang po, Tita, salamat na lang po. Paalis na rin ho ako.”

“Agad?”

“Opo,” pinilit ni Renren mabigkas ang salitang iyon dahil alam niya sa sariling hindi niya pa gustong iwan si Neeya.

Kung anong sakit ang nararamdaman ni Neeya, doble ang balik nito kay Renren, dahil siya ang nakakakita ng sakit at pagdurusang nadarama ni Neeya.

Hindi niya alam kung kailan ang tamang panahon para umamin siya sa kanyang pag-ibig sa dalaga. Basta’t kapag dumating ang panahong maatat siyang sabihin iyon, sasabihin na niya.

Si Neeya naman na ngayo’y kinukutsara ang tinimplang pampatamis para sa tart, ay nagpapanggap na walang pakialam sa pag-alis ni Renren.

Ang totoo’y nagi-guilty talaga siya. Halos araw-araw siyang bisitahin ni Renren. Kung hindi sa Kalibo’y dumadayo pa talaga ito sa kadulo-duluhang baryo ng Cawayan para lamang makipag-kuwentuhan sa kanya.

“Kumusta?” tanong sa kanya isang araw ni Renren.

“Ayos lang, ikaw?” sagot ni Neeya na maya-maya ang tingin sa selepono, at tatakbo kapag nag-ring ang telepono.

At sa loob ng usapan nilang iyon, walang ibang naging bukambibig si Neeya kundi ang mga alala nilang dalawa ni Johnny.

Ngayon lang niya naramdamang baka nasasaktan na rin ang lalaki.

Baka gusto rin nitong maging malapit kaming magkaibigan, naisip niya, pero puso ko ang malaking humahadlang.

Kung bakit kasi kailangang lumisan pa ni Johnny.

Naaawa si Neeya kay Renren, dahil napakalaki ng mga ginagawa nitong effort para sa kanya, halimbawa, ihatid siya sa mga lakad niya, ihatid siya pauwi, samahan siya sa palengke, samahan siya sa YFC, at kung saan-saan pa. Kulang na lang tumira si Johnny sa katabing bahay nila Neeya para palagi siya nitong masamahan.

“Mauna na ako Tita at Neeya.”

“Sige, salamat ha?” ganti ni Neeya, at ngumiti siya nang matamlay.

Nang makita niya ang ngiti, bumalik si Renren sa babae, “Oy, bakit ka malungkot?”

Hinawakan nito ang baba ng dalaga, at tinitigan niya ito sa mga mata nito.

Yumuko lamang si Neeya.

“Mukhang hindi naman siya karapat-dapat para ipakita mo sa buong mundong nagluluksa ka,” wika ni Renren. “Inaabangan kaya ng buong mundo, including ako, ang matatamis mong ngiti! Tapos malulungkot ka dahil lang sa isang tao? Aba, hindi ata patas ‘yan.”

Natawa si Neeya sa sinabi ni Renren, “May point ka.”

“Kaya ikaw, hindi dahil wala si Johnny dito, magpapakita ka ng pighati,” sabi ni Renren. “Ati-atihan ngayon, magsasadsad pa tayo! Kailangan ng malaking ngiti mamaya para makasayaw nang maayos!”

At napangiti na ni Renren si Neeya, “Oo na, panalo ka na. Ngingiti na ako. Bilisan mo na’t baka mahuli ka pa sa lakad mo.”

Kinahapunan, nagkasama-sama na rin ang mga kamag-anak ni Neeya. Nagsuot muna sila ng pormal na damit. Nagtungo sa simbahan para sa isang oras na misa.

“Tita, ayun na naman ang mga babaylan o! Ang gaganda nila,” usal ng pamangkin ni Neeya habang tinuturo ang grupo ng mga baklang nakasuot ng kakatwang kostyum ng Mulawin.

“Tara na! Tara na!” mabilis na yaya ng mga batang pamangkin ni Neeya.

Pagkatapos nun, minadali ni Neeya ang pag-uwi ng kanilang buong mag-anak.

Si Tiya Dolores ay dumaan sa altar upang humalik sa abito ng Sto. Ninyo, “Gabayan po ninyo kami, magsasayaw kami ngayon para sa iyo.”

Pumanhik na si Neeya. Tinulungan niya ang mga pamangkin niya na makapagpalit ng kanilang mga damit.

“Ate, ang ganda ganda mo talaga,” sabi ng batang lalaki habang itinataas ni Neeya ang t-shirt nito.

Binuksan ni Neeya ang drower ng bata, at naghanap ng preskong t-shirt. Inilabas niya ang pulang t-shirt. Pula, naisip niya, paboritong kulay ni Johnny.

“Ha? Ikaw talaga, Joshua, bolero ka!”

“Hindi, Ate Neeya, maganda ka talaga. Bagay kayo ni Pogi na dinala mo rito nung Padasal,” natigil si Neeya sa paghahatak ng damit pababa sa katawan ni Joshua.

Nag-iba ang timpla ng mukha ni Neeya.

Naalala niya ang sandaling nasa tahanan siya ni Johnny. Nandoon at linalaro niya si Third, ang bunsong pinsan ni Johnny, tatlong taong gulang. Foreigner ito, at may iba’t-ibang lahi, katulad ni Johnny, kaya nagdugo ang ilong ni Neeya habang kausap niya ang bata.

Magkakasama sila sa kuwarto nang hapong iyon nang biglang napaihi si Third sa kandungan ni Neeya.

“Third! What did you do?” bulyaw ni Johnny kay Third. “Aren’t we always reminding you to tell us if you’re going to spill it out?”

Hindi pa lubos na nakakapagsalita nun si Third, dahil sa madalas na panunuod ng serye ni Barney at Blues Clues. Mga programa sa TV ang naging kausap niya.

Hindi man maintindihan ni Third ang sinasabi ng kanyang Kuya, naramdaman niya ang pag-intense ng kanyang kuya, kaya napabulahaw siya sa pag-iyak.

Umiyak siya nang umiyak.

Inalo ni Neeya ang bata. Kinarga niya ito at dinuyan-duyan.

“Baby, it’s okay, baby. Don’t cry now. It’s okay with Tita Neeya. Don’t worry. Sssssh. Sssssh.”

Sandali pa’y tumahan na ang bata, pero humihikbi pa rin ito.

“Johnny naman. Sana hindi mo na sinigawan ‘yung bata.”

“I-i’m sorry. Nabigla lang ako,” sagot ni Johnny.

“Nasan ang damit ng bata, halika samahan mo ako, palitan na natin ang t-shirt niya,” yaya ni Neeya kay Johnny.

Doon namalas ni Neeya, sa kauna-unahang pagkakataon ang biglang pag-init ng dugo ni Johnny. Hindi ito madalas ipakita ni Johnny lalo kung nasa labas ng tahanan, pero noong panahong iyon, nagulat din siya sa Johnny na nakita.

Nagpasalamat na lang siya, dahil naipapakita sa kanya ni Johnny ang tunay nitong pagkatao. Ibig sabihin ay malaki na ang tiwala at panatag na ang kalooban ni Johnny kay Neeya.

Sinampal ni Neeya ang sarili.

“A siya ba, baby? Hmm. Kaibigan ko siya, nasa Maynila na siya ngayon,” tial napakabigat sa kalooban ni Neeya sabihin ang huling pangungusap, lalo’t sa kanyang isipan ay lumilitaw ang magkatabing imahe nina Johnny at Choco.

“Tita, gusto ko rin pumuntang Maynila. Isama niyo po ako, please, pretty please Tita?” pakiusap ni Josh, pinikit-pikit pa ang talukap ng kanyang mga mata.

Tinanggal ni Neeya ang itim na leather shoes ng bata, at isinuksok sa maliliit na paa nito ang pulang sneakers.

Kinuha ni Neeya ang pulbos mula sa lamesa sa tabi ng tokador, at binuhos ito sa loob ng t-shirt ng bata. Sinuklay niya ang magulong buhok ng bata, at hinarap ito sa salamin.

“Oo naman, Pogi!” sabi ni Neeya.

Yinakap ni Neeya si Josh. Yinakap niya ito dahil kailangang-kailangan niya ng isang yakap. Isang yakap na matagal din niyang hinanap-hanap mula sa kanyang Besty. Ano na kayang ginagawa nila doon, naisip ni Neeya.

“Hala bira! Hala bira!”

Nakikisabay na rin si Neeya sa sigawan at kantahan ng mga taga-Kalibo.

Kasama niya ang pamilya ni Tiyo Santos, ni Tiyo Alain, at iba pa. Sa kanyang kanan ay sina Colleen at Renren.

Kumpara sa mga nakalipas na taon, ngayon lamang naging tunay na maligaya ang pagdiriwang ni Neeya ng Ati-Atihan. Madalas kasi ay pumupunta siya sa Aklan ng umagang-umaga, sakay ng eroplano, at iko-cover niya ang balita tungkol dito.

Bahagi si Neeya ng isang prestihiyosong publikasyon sa Maynila. Maliban pa rito ay News Editor din siya ng Pilippine Collegian, ang opisyal na pahayagan ng Unibersidad ng Pilipinas.

Isa si Neeya sa mga pinakamahusay na mamamahayag mula sa kanilang batch. Alinlamang sa kanilang tatlo ng Punong Patnugot at Ikalawang Punong Patnugot ang madalas ipinadadala sa labas ng lungsod sa loob ng bansa upang lumaban sa mga kompetisyon.

Kaya sa mga nakalipas na tatlong taon, marami nang naging suki si Neeya sa paglabas niya ng kanyang news article tungkol sa Ati-atihan ng Aklan. Mas naging kilala ang Aklan sa unibersidad at sa Quezon City dahil sa mga sinusulat niyang artikulong tulad nito.

Kaya walang mapagsidlan ng ligaya ngayon si Neeya.

Tinanong si Neeya ni Joshua, “Tita, bakit po sadsad ang tawag dito?”

“A, kasi ang ibig sabihin ng salitang sadsad ay street dancing. Ibig sabihin magsasayawan tayo sa kalsada. Pwede tayong makisali sa mga grupong mananayaw, nakuha mo ba?” sigaw ni Neeya sa pamangkin. “Hala bira!”

“Hala bira!” sigaw din ni Joshua.

Panay ang sigaw ni Neeya, na parang wala nang bukas. “Viva, Senor Sto. Nino!”

Itinataas at ibinababa ni Neeya ang pigurin ng Sto. Nino, at sumasabay sa indayog ng grupong kinabibilangan nila.

Nagbibigayan lamang ng makahulugang tingin at ngiti sina Colleen at Renren habang paulit-ulit na sumisigaw si Neeya ng “Hala bira!” at tumataas pa ang paa nito sa pagsayaw.

“Mukhang epektibo ang pagdala natin sa kanya sa sadsad,” bulong ni Colleen kay Renren

“Sana nga, sana nasa mood siya, pati mamaya,” sabay ngiti ni Renren nang biglang may isang photographer ang humarang sa kanila’t kinunan sila.

Napag-usapan na rin nina Renren at Colleen ang tungkol sa ibi-beyk na keyk ni Renren at ang tungkol sa damdamin nito. Kahit noong una’y halos sapakin ni Colleen si Renren nang aminin niya iyon, noong huli’y natanggap na rin niya, gayong nakita naman niya ang sinseridad ng binata kay Neeya.

“Don’t worry, dear. Kung oo, e ‘di oo! Wag kang mag-emo diyan, kailangan ka ni Neeya ngayon,” suway ni Colleen kay Renren.

Nakisabay na rin ang dalawa sa indayog at musika ng pista.

Walang suot na magagarang kostyum ang mag-anak ni Neeya, hindi katulad ng mga nasa paligid nila na pinaghandaan at ipinasadya pa ang kanilang kostyum.

Makukulay ang isinusuot ng mga grupo ng mga mananayaw na African-, South American-, at Pacific-inspired. Gawa ang kanilang mga kasuotan sa sa kabibe, balahibo, at bamboo. Suot-suot ng mga mananayaw ang mga kakaibang head dress at head gears.

Ang mga grupo ay nakikipagtunggalian sa bawat isa sa pamamagitan ng dami ng kalahok ng grupo, pagandahan ng kostyum, musika at sayaw.

“Mahusay ang tugtog ng grupo ng mga taga-Ibajay!” sigaw ni Tiyo Santos. “Marami silang tambol kaya mabilis silang makahikayat ng mga miyembro!”

“Tita Neeya, tan-awa nimo, may suksok nga inidoro ro eaki sa anang uyeo. (Tita Neeya, tignan mo o, may suot na inidoro ang lalaking iyon sa kanyang ulo),” sabi ni Josh sa kanyang tiyahin.

Sinilip ni Neeya ang lalaking tinuturo nito. Napansin din ni Neeya na may kakaiba itong pambaba.

“Diapers! Nakasuot siya ng diapers! Cool! Teka, pa-piktyur tayo, Josh!”

Inabot ni Neeya ang bitbit na Sto. Nino kay Colleen, at inabot ang kamera niya kay Renren.

“Kunan mo kami ni Josh, Ren. Tara, Josh! Bilisan mo, baka umalis na!”

Nagtanong si Neeya sa lalaki kung maaari ba itong magpalitrato sa kanila. Agad naman itong pumayag. Ipinataas pa nito ang banner ng kanilang grupo sa kanyang likuran. Umakbay ito kay Neeya, at ipinakita ang malaking diaper na suot, maging ang inidorong ginawa niyang sumbrero.

“1, 2, 3, say cheese!” sigaw ni Renren habang naglalakad nang patalikod at hinahabol ang traffic flow ng mga tao.

“Salamat po, salamat po!” ngumiti’t yumuko si Neeya sa mga nakasama sa litrato.

“Wala ‘yon, basta’t kasing ganda mo, iha e,” sabi ng isang lalaki sa kanya.

Naglakad na paalis sa grupo si Neeya, hila-hila niya si Josh.

Patuloy pa rin ang sayawan ng mga tao.

Kahit nagkakaiba ng galaw ang kanilang mga katawan, kalimitan ay sinusunod ng mga mananayaw ang ritmo ng tugtog. Sasayaw sila nang paulit-ulit na dalawang maliliit na hakbang sa kanan, susundan ng dalawa pang maliliit sa kaliwa, at tinatapos ng isang malaking hakbang pasulong.

Sa pagitan ng mga hakbang o sayaw na ito, ay ang pagsigaw ng “Hala Bira! Puera Pasma!” ibig sabihin ay “Ipagpatuloy! Walang kapaguran!” at “Viva Señor Sto. Niño!” Sinasabayan ito nang malakas na pagulit-ulit ng pagtatambol.

Hindi malaman ni Neeya kung saan siya dapat tumingin, kung ano ang dapat niyang pakinggan, dahil halatang-halata na sa panahong ito, walang pagsidlan ang kanyang ligaya.

Napangiti si Neeya nang makita ang isang foreigner na news anchor na binabanggit ang mga sumusunod na linya:

This particular festival is held in the month of January to pay regards to Santo Niño. It is a traditional festival with a religious purpose. The process of celebration goes on for a week and sometimes evens more. It is generally held on the third Sunday of the month especially in the province of Aklan. It is vivacious fiesta where the populace paints their faces and engages in wild street dance and more such fun filled activity. Besides dancing, merry making, there also occur feasts, where cakes and ales overflow. The main attraction of the celebration is the music. The beats of the drums, and the tinkling of metals on bottles add an amazingly out of the world mood to the jovial spirit of the people. Drums and masks are the most vital part of the Filipino festivals.

Napangiti pa rin siya hanggang malampasan niya ang news anchor. Masarap din naman pala magbakasyon kahit mag-isa lang, naisip ni Neeya.

Napadaan si Neeya sa Julies Bakeshop sa tabi ng parke ng Kalibo. Kamag-anak nila ang may-ari niyon, kaya pumasok muna siya doon.

“Tito magre-rest room po muna ako. Di ko na po kaya e. Hahabol na lang po ako,” paalam ni Neeya sa kanyang Tiyo Santos.

“Ganun ba, o sige, magpasama ka na kay Renren, para may buddy ka.”

Nang marinig ni Renren ang kanyang pangalan, sinamahan niya agad si Neeya patungo sa bakeshop. Walang katao-tao sa bakeshop. Binaba ni Renren ang bag sa lamesa at naupo siya. Lumabas na si Neeya mula sa kubeta.

“Okey ka na?”

“Oo, salamat, tara na. I don’t want to miss the fun!”

“Teka, Neeya. May ibibigay ako sa ‘yo,” at inilabas ni Renren mula sa kanyang knapsack ang maliit na kahon ng keyk.

“Ano ‘to, Ren?”

Ngumiti lamang si Ren, at itinulak palapit kay Neeya ang kahon.

“Chocolate keyk?” pagmamangha ni Neeya. “Oh my gosh! Did you bake this?”

Ngumiti lamang si Ren. Humingi si Renren nang platito, tinidor, at kutsilyo sa tindera na nagsusuklay nang kanyang buhok.

Nang makitangmukhang magtataray ang babae’y, binulungan ito ni Renren, “Yinayaya kong maging girlfriend ko. Wish me luck, Ate!”

Nagulat ang babae, at agad nagbigay ng mga kailangan nito.

Hinati ni Renren ang keyk sa gitna, at sa mas maliit pang sukat. “Naging magkaibigan na rin naman tayo, kahit halong iisang buwan pa langtayo magkakilala.”

“Ha? Oo naman!” Hindi na nabigyang-pansin ni Neeya ang sinasabi ni Renren, nasabik siya sa hitsura ng keyk. Matagal-tagal na rin siyang hindi nakakain nito.

Si Renren ang nagsubo ng unang keyk sa bibig ni Neeya. Sarap na sarap si Neeya.

“Grabe! You did this? Geez! Ang galing mo! Pwedeng pahingi pa?”

“Neeya, ang keyk na ‘yan ang puso ko. Tatanggapin mo ba?”

Napatulala si Neeya sa narinig kay Renren. Lumakas ang tibok ng kanyang puso. Nagtatapat ba sa kanya si Renren, tinanong niya ang sarili. All this time na sinasamahan siya ni Renren, at kinokomfort sa tuwing nalulungkot siya, may gusto pala sa kanya si Renren?

Kinuha ni Neeya ang tinidor at sumubo ng isang malaking bahagi ng keyk, “Anong sinasabi mo?”

“Maniwala ka man o hindi. Na-love at first sight ako sa ‘yo.”

Tumawa si Neeya. Humahalakhak na siya ngayon. Isang makatotohanang halakhak na matagal din niyang hindi narinig sa sarili.

“Crush din kita, Renren. Mabait ka, lagi kang andiyan sa akin, hindi mo ko nakakalimutang dalawin araw-araw. Wala na akong hahanapin pa sa’yo,” paliwanag ni Neeya.

“At?”

“But I want us to be friends,” sabi ni Neeya kay Renren.

Bumagsak ang mukha ni Renren, at napakagat siya ng labi. Napansin ni Neeya ang paglabas ng mga ugat sa kanyang leeg.

“I want us to be friends for now, just for now,” sabi ni Neeya, ngumiti siya kay Renren. “There’s no harm in trying. Pero baka hindi pa ngayon, lalo pa’t heart broken pa ako. ‘Pag handa na ako, susubukan natin, ha?

Natuwa si Renren sa narinig. Yinakap niya si Neeya, mahigpit na mahigpit. Ayaw na niya itong pakawalan.

KABANATA 6

Ilang buwang makalipas, magkasama sa silid ni Neeya sa Maynila sina Renren at Neeya. Walang espesyal na okasyon pero muling dumalaw kay Neeya si Renren.

“I missed you, Renren.”

“Weh, seryoso ba ‘yan?”

“Oo nga. Lagi ko ngang tinitignan ‘yan o.”

Tinuro ni Neeya ang litrato nila ni Renren sa kanyang salamin. Iyon ang litrato nila sa isang Youth for Christ Conference na unang dinaluhan ni Renren. Nakataas ang dalawang kamay ni Neeya, si Renren naman na nasa tabi niya, ay tumalon mag-isa. Nasa background nila ang mga kabayo sa Tagaytay.

Naaalala ni Neeya ang mga sinabi ni Renren pagkatapos ng conference na iyon.

“Ngayon ko lang Siya nakilala. Pa’no ko ba maipapaliwanag ‘tong pakiramdam ko? Sa palagay ko, nakalutang ako, at walang problema! Para akong yakap-yakap ng kung sinuman.”

“Oo, Renren, yakap ka ni God.”

Sa Tagaytay tinangay ni Renren ang unang halik ni Neeya. Nagulat si Neeya sa ginawa ng lalaki, lalo’t wala sa timing iyon, dahil kakatapos lamang nilang magmeryenda. Pero kung sabagay, maganda ang set-up dahil palubog ang sikat ng araw.

Tumagal nang higit pa sa limang segundo ang kanilang halikan. Nang inalis na ni Renren ang kanyang mga labi kay Neeya,

“The second time is much better than the first one,” nakangising sabi ni Renren.

Hindi pa makapagsalita si Neeya sa panahong ito. Nagtataka siya sa sinabi ni Renren, at at the same time ay gustong kumawala ng kanyang puso mula sa kanyang dibdib. Hinawi ni Neeya ang itim niyang buhok sa likod niya, at inayos ang kanyang napapangiting mukha.

Dahil napansin ni Renren na tila nasarapan si Neeya, inulit niya ang paghalik dito.

“Third,” sabi ni Renren.

Nang biglang magsink-in ang sinasabi ni Renren, lumaki ang mga mata ni Neeya. “Siguro ninakawan mo ‘ko ng halik nung nasa bus pa tayo ‘no!”

“Asa.”

Nagtatanong na mukha lamang ang iginanti ni Neeya.

“Baylehan sa Cawayan. Naalala mo? Naglasing ka nun,” piningot ni Renren ang tainga ni Neeya. “Hinalikan mo ako. Napagkamalan mo akong si Johnny noon.”

Napatulala si Neeya sa narinig. Nagulat, at bahagyang nasaktan.

Nakakahiya, naisip ni Neeya. Iba talaga ang nagagawa sa kanya ng alak. Sa panahong iyon ay gusto na niyang mawala sa arapan ni Renren.

“Teka, nauuhaw ako. Diyan ka muna,” tinatago ni Neeya ang namumula niyang mukha mula kay Renren.

Pero agad siyang kinulong ng binata sa dalawang bisig nito. Hinili niya ito hanggang sa magkadikit na ang tiyan ni Renren at ang likuran ni Neeya. Mahigpit na hawak ni Renren ang mga kamay ni Neeya.

“Tatakasan mo na naman ang kahihiyan mo, Neeya.”

“A, uhm, hindi a! Kasi ano, nauuhaw talaga ako. Sige, halika samahan mo na lang ako. Ano, oo. Uhm.”

“I love you,” muling hinalikan ni Renren ang pisngi ng babae.

Maraming halik ang ibinigay ni Renren kay Neeya. Pumikit na si Neeya. Hinalikan ni Renren si Neeya sa kanyang kaliwang pisngi, kanang pisngi, ilong, itaas ng bunganga, baba, gilid ng bibig. Palapit nang palapit sa labi ni Neeya ang kanyang halik nang bigla siyang tumigil.

Binuksan ni Neeya ang kanyang mga mata. Kinagat niya ang kanyang mga labi.

“Fourth, gusto mo pa?” Sabi ni Renren kay Neeya.

“Tse! Ayoko na! Kanina ka pa, puno na ng laway ang –”

Ibinigay ni Renren ang ikaapat na halik kay Neeya. Matagal, mainit, at puno ng pagmamahal ang halikang iyon. Hindi pa rin niya pinakakawalan si Neeya sa kapit niya.

At sa buong gabi niyon ay nginungusuan ni Renren si Neeya. Inaasar niya ang babae, at mapapa-ismid naman siya’t pamumulahan.

Ang araw na iyon, hindi maitatanggi ni Neeya na talagang nasiyahan siya kay Renren. Ang araw ding iyon ang una nilang monthsary ni Renren.

Bagama’t sumusulpot-sulpot si Johnny sa kanyang panaginip at alaala, mabilis niya agad pinipigil ang sarili na mag-isip at umasa pa sa Besty niya.

Siguro nga, kalahati nang puso niya’y sinasabing linoloko lamang niya si Renren.

Matututunan ko ring mahalin nang buo si Renren sa tamang panahon, pangako ni Neeya sa sarili.

“Hoy! Neeya! ‘Wag mo akong masiyadong imagine-in diyan ha?” kinumpas-kumpas ni Renren ang kamay sa harap ng mukha ni Neeya na sandaling napatulala.

“Badtrip ka talaga!” bulyaw ni Neeya.

May kumatok sa pintuan. Mabigat ang katok.

“Ate Nee! Kuya Ren! Kain daw po,” sigaw ni Carlo, isa sa kambal na kapatid ni Neeya.

“Naggambala na naman ‘yan sa paglalaro niya ng PSP kaya nagwawala,” at tumawa nang marahan si Neeya. “Halika na nga.”

Halos tatlong buwan na rin madalas dumadalaw-dalaw si Renren sa tahanan ni Neeya.

Pababa sila nang hagdanan, binati ni Renren si Danielle, subalit ngumiti lamang ito dahil linalaro nito ang bagong Barbie na padala ng ama nila. Sunod niyang binati si Carlo, subalit naglalaro pa ito ng playstation kaya kumaway na lamang ito.

“Tara, kain na tayo, Carlo at Danielle,” paanyaya sa kanila ni Mama Vic, ina ni Neeya.

Naupo na ang tatlo sa hapag-kainan at nagkuwentuhan. Binuksan ni Mama Vic ang TV. Natapat ito sa newsbreak. Nagbabalita si Atom Araullo tungkol sa isang piket.

“Talaga naman kasing gobyernong ito. Wala nang ginawa kundi abusuhin ang karapatan ng mamamayan.” Napatigil si Neeya, Mama Vic, Carlo at Danielle sa kanilang ginagawa at napalingon kay Renren. “Bakit ba gusto nilang labis pang magpayaman? Natutuwa ba sila sa pagtapak nila sa mga mahihirap na mamamayan? Natutuwa ba silang makitang nagugutom ang mga naghihirap para mapakain sila? Tama na. Sobra na.”

Natahimik ang lahat sa mga binitiwang salita ni Renren. Batid ni Neeya na pro-government si Mama Vic, dahil nagtapos ito ng BS Economics sa Unibersidad ng Pilipinas. Batid din niyang, sa panahong tulad nito’y, nag-uusok na sa inis ang kanyang ina, kaya’t binasag na niya ang katahimikan. Sinubukan niyang saluhin ang pahayag ni Renren.

“Tunay nga. Mapang-abuso sila. Nagbubulag-bulagan sila sa mga pangangailangan ng mahihirap. Kung tutuusin, limpak-limpak na kuwarta na ang mayroon sila.”

Tumunog ang buzzer ng tahanan. Tumayo si Mama Vic mula sa hapag-kainan, tila nagdadabog sa nakaraang usapan, at binuksan ang pinto. Saved by the bell, naisip ni Neeya.

“Johnny, my dear! Ikaw nga!” yinakap ni Mama Vic si Johnny. “Long time no see. How are you?”

“Tita, hi!” nakipagbeso-beso rin si Johnny kay Mama Vic. “I’ve been too attached with my parent’s business. Kulang na lang po kainin ako ng oras. College pa lang ako, Tita, pero I’m already experiencing this!”

Nagtawanan sila nang malakas ni Mama Vic.

Inangat-angat ni Johnny ang kanyang ulo, tila may hinahanap sa loob ng tahanan, subalit wala siyang makita dahil sa kurtinang nakasabit sa paligid ng pasilyo.

“You’re one responsible guy! ‘Yan ang gusto ko sa’yo e. Keep up, okay!” tinapik ni Mama Vic ang balikat ni Johnny. “Hindi katulad ng bisita namin dito. Weirdo!”

“No, not really. Bisita?”

“By the way, come in,” kumbidad ni Mama Vic. “Neeya’s inside...”

Atat na humakbang papasok sa loob ng tahanan nila Mama Vic si Johnny, subalit natigil siya nang sabihin nitong.

“She’s with Renren.”

Natigil si Johnny, at nagkunwari na lamang siyang magkakamot ng binti kaya niya pinasok ang isang binti sa loob ng bahay.

“A, the rumored boyfriend of Neeya? Totoo po pala.”

“Akala ko nga nanaginip lang ako, pero sila na pala talaga. Halika, dito na tayo sa loob mag-usap.”

Subalit mabilis na umiling si Johnny. “Mag-aalas tres na rin po. Hahanapin na po ako sa opisina, kasi magsasara na po sila.”

“Hindi ka man lang ba sisilip sa mga bata? Dani! Carlo! Come here! I have a surprise for you, darlings!”

“Tita talaga o. Iaabot ko lang po sana itong puto, ‘yung favorite niyo po!”

“Kuya Johnny! Kuya Johnny!” sigaw ng kambal na kapatid ni Neeya, at tumakbo sila papalapit sa pintuan.

Yinakap ni Carlo si Johnny, na ngayon ay halos nakaluhod na. Hinalikan ni Danielle ang pisngi ni Johnny. Kinurot naman ni Jonny ang pisngi ng dalawa, at yinapos niya ang dalawa.

“Ano nangyari sa ‘yo, Kuya?” sabi ni Danielle.

“Hinihintay ka namin pag Saturdays, wala ka,” sabi ni Carlo. “Wala na rin akong kalaban sa pag-wii.”

Nakita ni Renren ang imahe ng isang pamilyang malapit na malapit at kilang-kilala si Johnny. Tumaas ang enerhiya ng buong tahanan sa pagdating ni Johnny.

Sa puso ni Renren, alam niyang nasasaktan siya sa kanyang nakikita. Pero wala siyang magagawa, kundi gawin kung ano ang patuloy niyang ginagawa, magustuhan man siya o hindi ng pamilya ni Neeya, sapagkat ang puso niya’y magsisilbi lamang kay Neeya.

Bago nagtungo sa pintuan si Neeya ay naghuagas muna ito ng kamay. Pagtapos ay nakangiting sinalubong si Johnny. Hindi sobrang nasasabik tulad ng kanyang mag-anak, hindi rin naman kakikitaan ng anumang poot at hinanakit.

“Johnny!” tawag ni Neeya, kumaway pa ito’t ngumiti sa matalik na kaibigan.

Bakit ganito kasakit magpanggap na maayos ang lahat, naisip ni Neeya.

“Besty, kumusta na?” naningkit ang mga mata ni Johnny sa tanong na iyon, at ngumiti siya kay Neeya.

“Ayos lang naman,” seryoso ang tinig ni Neeya.

Kapansin-pansin ang medyo malayo-layong pagitan sa kanilang dalawa.

“Johnny, nabalitaan kong mae-exhibit ka sa samakalawa a? Congrats ha,” pilit na ngumiti si Neeya.

“Mabilis talaga ang balita. Yup, punta ka ha! Bulwagan ng Dangal, 2pm onwards” napatingin si Johnny sa direksiyon ni Renren at ngumiti siya “Punta kayo.”

“Uhm,” umakbay si Neeya kay Renren. “Of course! We’ll go! We won’t miss it. ’Di ba? ‘Di ba?”

“By the way, Johnny, si Renren, boy friend ko, si Johnny, best friend ko” hinanap niya ang senyales ng pagseselos sa mukha ni Johnny pero wala siyang nakita.

Hinagilap ni Neeya ang magiging reaksiyon sa mukha ni Johnny, kung magseselos ba ito o hindi, subalit malaki pa rin ang kanyang ngiti.

Matamlay na ngiti ang iginanti ni Renren sa matalik na magkaibigan, pero pinilit niyang magmukhang natural ang kanyang hitsura.

Kailangan kong ipakitang masaya ako sa nangyayari, na masaya ako sa pinili kong desisyon, na masaya ako sa relasyon namin ni Renren, naisip ni Neeya.

“So, I guess I’d better go now. Thanks guys for the support ha!” muling yayakap ang kambal sa mga binti ni Johnny.

Guguluhin ni Johnny ang mga buhok nila. “See you soon, my babies! I miss you both! Laro tayo next time!”

Humalik si Johnny sa kamay ni Mama Vic.

“Mag-iingat ka ha, Johnny. Dumalaw ka pa nang mas madalas dito.”

Umandar at unti-unting tumakbo palayo ang Vios ni Johnny.

Pinigil ni Neeya ang malalim niyang pagbuntong-hininga. Iniwasan din niyang tingnan si Renren nang diretso sa mata noong hapong iyon. Nahihiya siya sa boy friend niya, dahil ang totoong sinisigaw ng puso niya ay, miss na miss ko na si Johnny.

KABANATA 7

Abala sa paghahanda ng Final Rites ng UP Journalism Club si Neeya. Kasama niyang tumambay at naghahanda sa Palma Hall ang mga orgmates niya.

Hindi na niya napansing ala-una na nang hapon.

“Sinong bibili ng lunch? Pwedeng pabili na lang ako?” tanong ng isang kasamahan ni Neeya habang hinihimas-himas ang tiyan.

Naglalagay si Neeya ng staple wire sa stapler at nagprisenta siya, “Ako na.”

Naramdaman na rin ni Neeya ang pagkalam ng kanyang sikmura, kaya’t nakalimutan na niyang i-text si Renren kung saan siya manananghalian. Madalas ay sabay sila nitong mananghalian.

Bago siya sumakay ng UP Ikot, may lalaking nakadamit pambahay ang nag-abot sa kanya ng isang flyer.

Binasa niya ang nakasulat dito, “Justice to the Maguindanao Massacre”.

Talaga naman ‘tong gobyerno kung makapagtago ng baho, napakahusay, they deserve a round of applause, naisip ni Neeya.

Nang nakasakay na siya sa dyip, narinig niya ang mga kabataang aktibista na nagrarally sa tapat ng Vinzons Hall.

“Iskolar ng Bayan, lumalaban!”

“Tara na’t makialam, Iskolar ng Bayan!”

Napabuntong-hininga na lamang si Neeya. Naalala niya si Renren na isa ring aktibista, kahit isa siyang Engineering student. Tinext niya ang boyfriend na sa Lutong Bahay siya bibili ng tanghalian.

Pagkahinto ng dyip sa kanto ng Post Office, nakita ni Neeya ang mga batang namumulot ng mga plastik na bote ng tubig at mga sopdrinks. Patuloy siyang naglakad patungo sa UP Lutong Bahay.

Natanaw niya na ang tumpukan ng mga kabataan sa tapat ng Lutong Bahay. Paniguradong mauubos na naman ang shake nito, naisip ni Neeya. Kaya mas binilisan niya ang paglalakad.

Naalala niya ang dati nilang meryenda break ni Johnny dito sa UP Lutong Bahay. Taga-Ateneo De Manila University lang si Johnny, kaya paminsan-minsan ay nagsasabay na silang kumain ni Neeya. At ito ang paboritong kainan ni Johnny, dahil gustong-gusto niyang humihilata sa sala set, at nakikipanuod pa sa TV. Ramdam niya ang comfort ng isang nasa bahay.

“Besty, will you please buy me a green mango shake?” malambing na pakiusap ni Neeya kay Johnny.

“Kiss ko muna,” hirit ni Johnny sa matalik na kaibigan.

“No thanks na pala!” akmang tatayo si Neeya, at pipigilan siya ni Johnny.

Good times with Johnny, naisip ni Neeya.

Papasok na siya sa loob ng kainan. Sa bungad pa lamang ng kainan, makikita ang tig-isang stall ng shake at alo-alo. Ang kainan ay isang tahanan mismo na linagyan lamang ng mga parihabang upuan at lamesa. May mga salamin na nakadikit sa dingding. May kasikipan ang looban. Dumire-diretso siya sa counter. Medyo paubos na ang tao sa kainan dahil lampas lunch hour na.

“Hello Manang Grace!” buong galak na bumati si Neeya.

“Mukhang maganda ang araw mo ngayon a, Neeya. Ano sa ‘yo?”

“Isang sisig, isang porksteak, at isang bangus. Dapat po talaga araw-araw masaya!”

“Dine in? Mukhang inspired ka ha. Sino ba ‘yan?” May sinulat si Manang Grace sa maliit na papel.

“Opo, inspired kay God.” Bumelat si Neeya. “Take out,” inabot ni Neeya ang bayad.

Kinuha ni Neeya ang papel mula kay Manang Grace at binulsa niya ito.

“Hintayin ko po rito sa gilid ang order ko a?”

Napatingin sa labas ng kainan. Natanaw niya ang stall ng shake at bigla siyang natakam na mag-order ng paborito nilang shake ni Johnny noon. Subalit naunahan siyang mag-order ng isang pamilyar na boses.

“Ate, isang green mango shake po,”

Sumunod naman si Neeya at dinedma ang narinig na boses, “Padagdag na rin po ng isa pang green mango shake,” sabi ni Neeya kay Manang Grace.

“Oh, magkasama pala kayo ni Johnny!” sambit ni Manang Grace.

Nagkatinginan sina Johnny at Neeya sa isa’t-isa. Halos hindi nakilala ni Neeya si Johnny dahil sa suot nitong asul na dyaket. Hindi kasi mahilig magdyaket si Johnny.

“Neeya!”

Kumpirmado nga. Si Johnny ang nasa kabilang dulo ng counter.

“Besty! Oh my!” tumakbo palapit kay Neeya si Johnny.

“Last week lang tayo nagkita, but it seems like a year. How are you? I’ve been trying to call you, but you’re always out of reach. How’s Aklan? What happened in Ati-atihan? Come on, I’m so excited with your stories!”

Si Johnny ba ito? Ang Besty ko ba ang kumakausap sa akin ngayon? Bakit parang wala kaming naging problema? Bakit parang ako lang ang naapektuhan sa lahat-lahat ng mga nangyari? Bakit parang hindi siya nang-iwan? Bakit parang ako lang mag-isa ang pumasan ng lahat ng mga problema? Tinatanong ni Neeya ang sarili.

“Hey! Don’t get stunned on my face, okay?” humalakhak si Johnny.

“Si Johnny ka na nga. Lakas ng apog e,” sabi ni Neeya.

Patuloy na humalakhak si Johnny.

“So, what are you doing here, Ms. Busy Body? May I ask for a couple of minute para makausap naman kita?”

Naramdaman ni Neeya ang pananabik sa usapan nilang iyon. Parang isang milenyo silang hindi nakapag-usap ni Johnny.

Gusto niyang tanungin kung anong nangyari sa libing ng ina ni Choco. Gusto niyang tanungin kung bakit hindi man lang siya nakapag-iwan ng e-mail o anumang mensahe sa kanya. Gusto niyang tanungin kung nagsisi ba siya na iniwan niya mag-isa si Neeya.

Ang dami niyang gustong tanungin, subalit lahat ng ito’y pilit hinihila ng kanyang naninigas at namamanhid nang puso.

“Hello? Am I invisible here? I’m asking you if I could talk to you once in a while, since hindi ka naman nagrereply sa mga text ko. Grabe! Ikaw na ang busy!”

Ngayon alam na ni Neeya. Namiss siya ni Johnny nang sobra. Hindi niya alam kung saan ikukubli ang sayang nadarama. Iniisip na naman niyang baka nais ibalik ni Johnny ang kanilang samahan, para makapanligaw na si Johnny sa kanya. O baka naman, dadahan-dahanin niya ang proseso, gayong pareho silang busy ngayon.

Sa likuran ni Johnny, nakita ni Neeya na nakaupo at nakatingin sa kanila ang isang mestisang babae, kulot ang itim na buhok. Fresh na fresh ang hitsura, at simple lamang ang make-up na nagpatingkad sa simpleng kagandahan.

Kumaway ang dalaga kay Neeya.

“Hi Neeya! How are you?” pagbati ni Chocolate kay Neeya.

“By the way, thank you thank you thank you so much, Neeya!” sinabi iyon ni Chocolate nang may buong sinseridad.

Anong ipinagpapasalamat ng babaeng ito, tanong ni Neeya. Ibig sabihin, magkasama sina Chocolate at Johnny ngayon? Unti-unting nabasag ang mga pinagtagni-tagning pangarap sa isipan ni Neeya.

“Choco naman e. Pwedeng ‘wag kang OA?” Tumawa si Johnny.

“Teka, since nandito ka naman, let’s share a table na lang, Besty! Okey lang ba?” tanong ni Johnny kay Neeya.

“Iha, ito na ang order mo. Enjoy kayo sa pagkain ni Johnny ha!” ngumiti si Manang Grace.

Inabot ni Neeya ang supot mula kay Manang Grace.

“Ay, wag na. Salamat na lang. Byebye!”

Naglakad siya palabas ng kainan.

Bumigat ang paghinga ni Neeya. Gusto niyang maglaho sa harap ng dalawa. Gusto niyang sumigaw. Gusto niyang sampalin si Johnny.

Pakiramdam niya’y pinagkakaisahan siya ng lahat ng tao sa loob ng Lutong Bahay. Ng lahat ng estudyante ng UP at ADMU. Ng lahat ng tao sa mundo. Pakiramdam niya’y ilang segundo na lang ay raragasa na ang mga luhang kinimkim niya ilang taon nang nakalilipas.

“Neeya? Wait!” Habol sa kanya ni Johnny.

Napakunot ng noo si Chocolate sa inasta ni Neeya. Nagkibit-balikat na lamang ito’t sumipsip sa green mango na shake.

Humahangos si Neeya na makalabas mula sa UP Lutong Bahay. Hindi niya matikhim na makitang magkasama ang dalawang taong nagtataksil sa kanya.

“Neeya! Stop!”

Subalit hindi tumigil si Neeya. Gustuhin man niyang lingunin si Johnny, hindi niya na iyon magagawa, sapagkat rumaragasa na ang luha sa kanyang pisngi.

Mas binilisan ni Johnny ang paglalakad. Hinablot niya ang bitbit na mga supot ng pagkain ni Neeya. Pagkatapos ay hinablot niya ang mga bisig ni Neeya, subalit patuloy pa rin ito sa pagtakbo.

“Anong problem mo, Neeya? Bakit ka nagwo-walk out?”

“Hindi a!”

Nakakuha na ng tiyempo si Johnny at napatigil niya si Neeya sa pagtakbo nito. Nagulat si Johnny sa nakitang pangingintab ng mukha ni Neeya. Punong-puno ng luha ang mukha ni Neeya.

Nakita na niya ako, lagot, naisip ni Neeya. Malalaman na siguro niya. Anong sasabihin ko sa kanya?

Subalit hindi nag-usisa si Johnny. Pinunas niya ang panyo sa mukha ng dalagang tumatangis. Pagkatapos ay kinulong niya ito sa isang mahigpit, at puno ng pagmamahal na yakap.

Mas lalong hindi napigilan ni Neeya ang sarili sa pagbulahaw. Ang tagal kong hinintay ‘to pero iiyak pala ako habang nangyayari ‘to, isip ni Neeya.

Ang ilang mga tao sa gilid nila ay napapatingin sa kanila, subalit hindi sila pinapansin ni Johnny. Hinahagod lamang nito ang likuran ni Neeya. Hinila ni Johnny si Neeya sa may gilid ng kalsada. Dinala niya si Neeya sa loob ng kanyang Vios.

Sa di kalayuan, naglalakad papalapit sa kanila si Renren. Nakita ni Renren ang akto kung saan sinasakay ni Johnny si Neeya sa loob ng kotse. Magkayakap silang dalawa.

“Anak ng!” sigaw ni Renren mula sa kalsada ng Soccer field.

Tinakbo niya ang dalawa, at kung ano-anong wild imagination ang pumapasok sa isipan niya.

Samantala, sa loob ng kotse.

“Sorry, I’m so sorry if I’m eating up your time. I just... I have academic and family problems. I just... I just can’t take them anymore” kuwento ni Neeya kay Johnny.

Muling yinakap ni Johnny si Neeya, pagkatapos ay tumawa nang malakas si Johnny.

“I can’t believe it! Ang mighty adviser ko, umiiyak? How come?” Muling tumawa si Johnny. “Everything will be alright. Apply your famous line to yourself.”

May kumatok sa labas ng kotse.

Binuksan ni Renren ang pinto at hinila niya palabas si Johnny. Halos tumilapon si Johnny, subalit nabalik niya ang kanyang tindig.

“Anong ginagawa ninyo?” Nagpalit-palit ang tingin ni Renren kay Johnny at Neeya.

“Anong ginagawa mo sa kanya, ha?” tanong ni Renren na ngayon ay nag-iinit na dahil nakita niyang umiiyak si Neeya.

Walang sumasagot sa kanilang dalawa. Hindi na nakapagpigil si Renren. Sinapak niya si Johnny. Lumabas mula sa sasakyan si Neeya.

“Itigil mo nga ‘yan! Wala siyang ginagawa!”

“E anong ginagawa ninyo diyan sa loob ng kotse ha?”

Hindi na nakapagsalita pa si Neeya. Hindi na niya alam kung ano ang dapat sabihin. Lumakas pang lalo ang paghagulgol ni Neeya.

Pinilit ni Johnny makatayo mula sa pagkakasapak ni Renren. Hinawi niya si Renren sa kanyang daraanan. Linapitan niya si Neeya, at yinakap.

“Can’t you see? Your girl friend has a problem! A huge problem! She doesn’t need an overprotective boy friend right now. She needs someone whom she can cry to. Someone whom she can talk to. Someone who can understand her miserable situation. Sana ikaw ‘yun,” masuyong paliwanag ni Johnny kay Renren.

Napatanga si Renren sa narinig. Ilang segundo rin siyang hindi nakagalaw sa kinatatayuan niya.

Hinaplos-haplos ni Johnny ang ulo ni Neeya. Hinilig ni Neeya ang kanyang ulo sa dibdib ni Johnny. Patuloy pa rin itong humahagulgol. Pinatatahan na siya ngayon ni Johnny na duguan ang ibabang labi.

Nakaramdam ng isang malaking insecurity si Renren sa kanyang narinig. Gusto niyang ibalik ang sapak sa kanyang sarili. Gusto niyang buksan ang sarado niyang isipan. Ito pala ang dahilan kung bakit mahal na mahal ni Neeya si Johnny. Ito pala ang dahilan kung bakit hindi makalimutan ni Neeya ang binata sa kabila ng mga ginawa nito sa kanya.

“Bitawan mo na siya. Neeya! Neeya, I’m so sorry!”

KABANATA 8

Nahuli nang dating sina Shaunarae at Monty sa Coffee Bean Katipunan. Nagmula pa kasi sila sa UST. Nagyaya kasi ng isang pre-celebration si Neeya, dahil napili ang article niya na mapublish sa isang sikat na magazine. Tuwang-tuwa siyang maipagmalaki iyon sa mga kaibigan. Aniya, minsan lang daw iyon mangyayari ‘pag nagkataon. Yinaya niya rin si Johnny.

Malawak ang espasyo sa loob Coffee Bean. Nakaupo si Johnny at Neeya sa isang malaking kutson. Komportableng nakaupo doon si Neeya at Johnny. Sanay na silang dalawa sa lugar na iyon, kumbaga, suki na sila sa puwestong iyon.

“Puwede kong hiramin?” tanong ni Neeya kay Johnny kung maaaring ipahiram sa kanya ang DSLR nito.

Binuksan ni Neeya ang kamera, at nakita nito ang mga larawang naka-store sa memory card. Walang pinagbago, pulos larawan ng kalikasan, paglubog ng araw, still life, naglalaro, at kung ano-ano pa. Nasa dugo na talaga niya ang pagiging artist, naisip ni Neeya.

Pinindot niya ang button upang makarating siya sa camera memory. Ito ang memory ng kamera na hindi nakikita ng lahat, kumbaga nakatago ito. Doon nakita niya ang iba’t-ibang kuhang litrato nilang dalawa ni Johnny. Noong nasa bus sila sa field trip, nasa taas ng puno ng niyog, nasa bar, nasa kuwarto ni Neeya, nasa rooftop ni Johnny. Maya-maya ay mga solo na larawan na lamang ni Neeya ang nakita doon.

Nakangiti, nakabusangot, stressed out, inaantok, at kung ano-ano pang itsura ng kanyang sarili ang nakita ni Neeya.

Natuwa siya sa nakita. Napapangiti siya sa bawat makukulit na litratong nakunan ni Johnny.

“Oye, ano ‘yang tinitignan mo diyan ha?” usisa ni Johnny, sabay agaw ng kamera sa dalaga.

“Ito o! Ang ku-kyut ng mga batang nakunan mo.”

“Kids, yes, they are cute. Just like you,” ngumiti si Johnny.

Tila natunaw si Neeya sa narinig na iyon kay Johnny, binato niya nang throw pillow ang binata.

Maya-maya ay pumasok na Monty at Shaunarae. Si Monty ang nobyo ng bestfriend ni Neeya na si Shaunarae. Magbabarkada ang apat na ito simula hayskul. Mayroon pa silang ibang kabarkada, subalit hindi na nila mahagilap dahil sa komplikadong iskedyul ng mga ito.

“Bhest!” tumakbo si Shaunarae ng nakabukas ang mga kamay, ready na sa yakapan nila ni Neeya.

Nagkamustahan ang apat. Kaunting kuwentuhan, saka nagyaya nang mag-order si Johnny.

“Mag-aalas tres na. Mahuhuli ka, Neeya, sige ka.”

“Sige, chocolate frappe sa akin,” at ibinigay na nila ang mga order nilang kape at meryenda kay Johnny.

“Sasamahan ko na si Johnny ha,” at tumayo si Monty.

Pagkalisan ng dalawa. Agad nagkuwentuhan tungkol sa hottest isyu ang dalawa. “Napaghahalataan kayo ni Johnny. ‘Yang mga malalagkit ninyong sulyapan, naku, huling-huli ko kayo e!”

“Ano ka ba Bhest!”

“Ay oo nga pala, may boy friend ka na! Bigla-bigla na lang kasing sasagot ng taong hindi man lang namin nakilala.”

Natahimik lamang si Neeya.

“Kumusta si Renren?”

Tumayo si Shaunarae, at inayos ang nagulong upuang kutson.

“Hoy! Kumusta naman ba si Renren?”

Hindi nakasagot si Neeya. Binuksan na lamang niya ang kamera ni Jonny at kinunan ng litrato si Shaunarae. Bagay na bagay na modelo si Shaunarae, dahil sa tangkad nito, at balingkinitang katawan.

“Hoy, may tanong ako, bakla.”

“Okay nga siya. Mabait siya. Inaalagaan niya ako. Masarap siyang humalik, torrid e.”

Nagulat si Shaunarae sa sinabi ng matalik na kaibigan. “Seryoso? Paano? Share!” Tumaas ang excitement niya sa usapan.

Lagi ‘yung humahalik e, kung saan-saan pa nga humahawak sa akin, naisip ni Neeya. Normal pa ba kung ganoon na? Ipinagpalagay ni Neeya na parte ‘yun ng growth ng bawat isa sa kanila, at ng relasyon nila mismo sa isa’t-isa.

Ikinuwento ni Neeya kay Shaunarae ang naalala niyang eksena noong isang linggo, pagkatapos iyon ng UP Oblation run, kung saan naghuhubo’t hubad ang mga kalalakihang miyembro ng isang frat upang ipahayag ang hubad na kalayaan ng Unibersidad ng Pilipinas, lalong mas naging malambing si Renren sa kanya. Kinagabihan noon ay pumasok silang dalawa sa kotse ni Renren. Nakapark iyon sa tapat ng Palma Hall.

“Neeya, isang matinding halik lang mula sa iyo.”

“Ha? Wag naman ngayon. Tignan mo, pagod na pagod ako o.”

Tinanggal ni Renren ang seatbelt ni Neeya. Hindi naman nagpanik si Neeya, dahil madalas itong gawin sa kanya ni Renren. Pagkatapos niyon ay, hinalikan si Neeya sa pisngi. Nagulat pa rin si Neeya kahit madalas siyang gulatin ni Renren sa mga pabigla-biglang halik nito.

Muling hinalikan ni Renren ang pisngi, ilong, gilid ng labi ni Neeya. Mahusay talagang magmaneobra ng kababaihan si Renren. Mahusay niyang maipit ang babae sa isang sitwasyon na walang magagawa ang babae kundi sumunod sa mga gusto niya. At iyon na nga ang nangyari noong gabing iyon.

“Renren, I love your kisses, but...”

Dinikit na ni Renren ang kanyang mga labi kay Neeya. Soothing, naisip ni Neeya. Masarap talagang humalik si Renren. Subalit maya-maya, nagulat siya nang lumalabas na ang dila ng binata.

Inalis niya ang mga labing nakadikit kay Renren.

“Hindi... Hindi ko kaya,” bulong ni Neeya.

“Babe, kaya nga nandito ako e. Ako ang magtuturo sa ‘yo,” masuyong linaro ng mga daliri ni Renren ang nanginginig na labi ni Neeya.

“Sundan mo lang ang dila ko ha? Parang ganito,” at muling hinalikan ni Renren si Neeya.

Dahan-dahan lamang ito, at may buong pagmamahal. Unti-unti ring napalabas ni Renren ang dila ni Neeya. Naglaro ang kanilang mga dila sa loob ng ilang minuto.

Sa tuwing matatapos ang intimate part ng kanilang araw, magpapasalamat si Renren sa isang napakagandang araw na ibinigay ni Neeya sa kanya.

“Babe, ikaw talaga ang the best! Ikaw ang the best. Mahal na mahal kita. By the way, napakasarap mong ka-french kiss!”

Pamumulahan si Neeya sa binanggit ni Renren. Mapapatawa si Renren. Kabisado na niya kung paano papahiyain si Neeya, at pagkatapos ay muli niya itong susuyuin.

Hindi pa natigil sa halik. Dumating pa ang pagkakataong nais niyang mahawakan ang hinaharap ng dalaga, nais na rin niyang buksan ang butones ng harapang blouse ng dalaga. Kaunti na lamang ay maaari nang magahasa si Neeya.

Pinutol na ni Neeya ang pagkukuwento kay Shaunarae ng lahat ng nangyari sa kanila ni Renren.

Bakas sa mukha ni Shaunarae ang sindak at pagkainis sa kuwento ni Neeya. Tinakip niya ang kanyang palad sa kanyang bunganga.

“Nakakakilabot balikan ang alaala ng pangyayaring iyon,” sabi ni Neeya kay Shaunarae. “Maaring nagustuhan ko ang ginawa niya, pero ang katawan at diwa ko’y nandidiri sa sarili ko, sa tuwing napapatingin ako sa salamin. Hindi nga pinaglalaruan ni Renren ang puso ko, pinaglalaruan naman niya ang katawan ko. Paminsan-minsan nakasusuka na.”

“Bakit hindi ka pa nakikipaghiwalay kung hindi ka naman pala masaya?”

Bitbit na nina Monty at Johnny ang mga kape. Sa halip na malungkot sa alaala ni Renren, kinunan na lamang ni Neeya ng litrato ang dalawa. Pagkatapos ay ang mukha ni Johnny, maraming shots, iba-ibang kulay at estilo.

Umupo si Monty sa tabi ni Shaunarae, si Johnny sa tabi ni Neeya.

“Wala na kami. Nakipaghiwalay na ako noong isang araw.”

Lahat ng mga kaibigan ni Neeya ay binigyan siya ng nagtatanong na ekspresiyon. Subalit nagkibit-balikat siya. Unti-unting nangilid ang mga luha niya. Maya-maya ay yinakap siya ni Shaunarae. Doon na bumagsak ang kanyang mga luha.

“Sorry. Walang article na mapa-publish. Puso ko lang ang nangangailangan sa inyo ngayon,” sabi ni Neeya sa pagitan ng mga hikbi.

Nagpapakodak si Shaunarae kay Zorro. Pagkatapos ay si Neeya naman. Kinunan sila ni Johnny. Alas-singko na ng hapon. Bumababa na ang araw. Alive na alive ang paligid. Nagsisimula na ang Paligsahan ng mga Parol o ang Lantern Parade.

Tatlong taon na si Neeya sa UP, subalit ito ang kauna-unahang pagkakataon niyang makikita ang okasyong ito. Hindi kasi siya mahilig sa mga extra-curricular activities. Pero ang ikinagagalak niya, kasama na naman niya si Johnny sa kauna-unahang pagkakataong ito.

Nakita na nila ang naglalakihang mga float, makukulay ang mga ito, pero hindi pa nila makita nag float ng Mass Communications Building.

Ang sa Arts and Literature, mayroong silang isang higanteng keyk na may portrait ng mga binahang Pilipinas, political ang hidden message.

Sa NIGS, malaking isdang nakapatong sa mga matitinik na rosas ang lumabas.

Ang sa Economiks naman, isang malaking blackboard na may na-emboss na mga isyu ng lipunan, subalit mga larawan ito.

Linapitan ni Johnny si Johnny, at sabay silang naglakad. Dumistansiya nang kaunti sa kanila sina Shaunarae at Monty.

“Okey ka na ba?”

Hindi sumagot si Neeya sa tanong ni Johnny.

“Sorry kung wrong timing, but I really have to ask you this.” Tanong ni Johnny kay Neeya na diretso ang tingin sa mata. “Galit ka pa rin ba sa ‘kin?”

Nagulat si Neeya. “Anong ibig mong sabihin?”

“Sa pag-iwan ko sa ‘yo sa Aklan. Sa hindi ko pagtext sa ‘yo. Sa pagsama ko kay Chocolate all the time na may dinadala ka palang malaking problema.”

“Madrama ka iho,” pag-iwas ni Neeya sa tanong ni Johnny.

May nakitang stone bench si Neeya, dali-dali niyang tinungo iyon at naupo siya doon. Sinundan siya ni Johnny.

“Besty, pwede ba akong magpaliwanag?” tumabi sa kanya si Johnny.

Naramdaman ni Neeya ang mabigat na paghinga ni Johnny.

Binuksan ni Neeya ang bag niya at naghanap ng chewing gum. “Bakit pa?”

“Gusto kong maayos pa natin ang relasyon natin. Kasi feeling ko may gap na tayo. Hindi na tayo tulad nang dati. Namimiss ko na ang Besty ko!”

“Ang drama mo talaga, ano bang gusto mong sabihin?”

“Look, I’m really sorry to all the fuss I brought in Aklan. I’m sorry. During that time, I’m confused kung papansinin ko pa ba ang ex ko o magmo-move on na lang ako at mage-enjoy with my Besty. I tried my best to use my wisdom.”

Nakatitig lamang si Neeya sa grupo ng mga Babaylan na naka-pulang damit. Magaganda sila, matatangkad at mukha talagang mga babae. Maraming mga hayskul na kabataan ang nagpapakuha sa kanila ng litrato. Napatitig si Neeya sa front liner nila. Mukhang Diyosa ang baklang ito, naisip ni Neeya.

“But once I again I broke my promise. Pag-uwi ko rito, nagkasabay din ang uwi ng aking Dad, at na-diagnose na may rare colon cancer siya.”

Nagulat si Neeya sa kuwentong iyon. Wala siyang balita tungkol sa pamilya ng kanyang best friend, na kahit ito pala’y dumadaan sa isang malaking pagsubok.

“I had to take over to some of his businesses here. Natatakot akong mapabayaan ang kompanya, dahil napakaraming buhay ang at stake. So, I wasn’t able to manage all of them tapos nagkaroon pa ako ng Dengue fever.”

Nakatitig lamang si Neeya kay Johnny. Gusto niyang sampalin ang sarili sa paniniwalang pinagtaksilan at kinalimutan na siya ng kanyang Besty.

“Hindi naman ako sinalinan ng dugo, but that time, kinakabahan na ako. ‘Pag nawala ako, hindi ko alam kung sino ang mag-aalaga sa kompanya, kay Mom, sa mga kapatid ko, sa ‘yo.”

Napalunok si Neeya sa sinabing iyon ni Johnny. Nakita na niyang papalapit sa direksiyon nila si Shaunarae at Monty, pero umiwas na lamang siya ng tingin. Mukha namang nage-enjoy ang dalawang Tomasino sa panonood ng naglalakihan at nagtataasang mga float.

“Kaya I did some personal research regarding Dengue, tapos uminom ako ng maraming water, fruit juices, tapos nagpadasal pa ako, Neeya. the nerve in me. Takot na takot ako nun e.”

Natawa na lamang si Neeya sa paraan ng pagkuwento ni Johnny. Gusto na niyang patigilin si Johnny sa pagkukwento, at yakapin na lamang ito, subalit walang preno ang kanyang bibig.

“Kay Choco naman. She’s been a close friend of mine. I’ve personally experienced kung gaano niya kamahal ang kanyang Mom, kung gaanong hindi niya kayang mabuhay nang wala iyon, since wala na rin naman siyang father. Kaya naawa ako sa kanya. I helped her out, and she consumed most of my time here in Manila. She want to stand up again, find herself again, at ako ang linapitan niya. Ayaw ko naman siyang tanggihan.”

Ngiti lamang ang iginanti ni Neeya sa kanya.

“Hindi ko siya matanggihan dahil mahal ko pa siya or whatever. Pero gusto ko talaga siyang tulungan, ahit alam kong maiiwan kita nang mag-isa sa Aklan. I think about it so much, at naisip kong kakayanin mong mag-isa dahil nandoon ang suporta ng lahat ng kamag-anak mo. Pero this girl, si Coco, I doubt kung may makakapitan siya noong panahong iyon.”

Bakit hindi mo naintindihan ang mga paliwanag niyang iyan habang maaga pa lang, tanong ni Neeya sa sarili. Ngayon, gusto nang tumulo ng mga luha niya.

“Alam mo ba, Neeya, nakatulong sa kanya ‘yung mga personal pieces of advice na sinasabi mo tuwing nagkakaroon ako ng problema. Pinagdugtong-dugtong ko ‘yun, and I created a cute short story about finding one’s self. Tapos, naiyak si Choco after I told her that. Pero hindi lang iyon, binigyan ko siya ng maraming oras. Maraming maraming oras. ‘Yung tulad ng oras na binibigay mo sa akin, para maramdaman niyang hindi siya nag-iisa sa muli niyang pagbangon sa mundo.”

Yumuko na si Neeya sa mga panahong ito. Nakokonsiyensya siya sa ginawa niyang pagdududa sa Besty niya.

“Nag-thank you siya sa akin, at tinanong niya bakit ang bait ko pa rin daw sa kanya kahit hindi naman na kami. Sabi ko sa kanya, ‘It’s because of Neeya. She has been inspiring my life for almost ten years now. Siya talaga ang dahilan kung bakit kita tinutulungan ngayon. I want to prove to her na may resulta ang pagod niya para sa akin.’ ”

Naalala ni Neeya ang mga panahong walang-walang makapitan si Johnny, at siya ang linapitan nito. Hindi rin siya nag-atubiling tulungan ang binata, dahil alam niyang ganoon siya minahal ng kanyang pamilya, ng kanyang Diyos. Bakit hindi niya ibabalik ang overflowing na pagmamahal na iyon?

Iyon din marahil ang nasa likod ng isipan ni Johnny kung bakit mas pinili niya si Choco.

Tumingin si Neeya kay Johnny, “Matured ka na nga. Parang hindi na ikaw ang emo na Besty ko dati! Kayang-kaya mo nang tumayo sa sarili mo.”

“It’s because of you, Neeya. It’s because of you love.”

Yinakap ni Neeya si Johnny. Maya-maya ay lumabas na ang mga paputok at fountain sa kalangitan. Iniiyakan pa rin ni Neeya si Johnny. Yinakap lamang siya ni Johnny nang mahigpit. Hindi niya binitiwan.

Ilang linggong makalipas, araw-araw na ulit na magkausap at nagkikita sina Neeya at Johnny. Parang walang nangyari sa kanilang dalawa.

Dinalaw ni Johnny isang ordinaryong hapon si Neeya. Dala niya ang kanyang gitara. Pumanhik silang dalawa sa kuwarto ni Neeya. Nagpatugtog si Johnny.

“Gusto mo palang makipag-jamming, hindi ka man lang nagpapasabi, para nakapag-vocalize ako kanina,” sabi ni Neeya nang natatawa.

Ginitara ni Johnny ang theme song ni Barney.

“Kumanta ka na,” anyaya niya kay Neeya.

“I love you. You love me. We are happy family. With a great big hug, and a kiss from me to you. Won’t you say you love me too?”

Tumigil si Johnny. Tumigas ang kanyang mukha.

“I love you too, Neeya,” masuyo at malambing niyang sinabi.

Nagulat si Neeya sa sinabi ni Johnny. Hindi siya naka-react agad. Inilabas ni Johnny mula sa ilalim ng kama ni Neeya ang diary ni Neeya, ang diary ni Neeya na naglalaman ng mga sikretong pagsasama nila ni Johnny.

Namula si Neeya. Nahihiya siya.

“Nabasa mo na lahat ni Johnny?” tanong niya sa lalaki.

“Nasaan na ang great big hug at kiss ko?”

Hindi pa rin makakilos si Neeya, dahil sa pagkapahiya. Hindi niya alam ang gagawin niya.

“Besty, let’s celebrate! Today’s our first official day-sary!” sabi sa kanya ni Johnny.

Yinakap siya ng lalaki. Tuwang-tuwa si Johnny.

Hindi pa rin makapaniwala si Neeya sa nangyayari. Parang panaginip. At binigyan niya ng matamis na halik si Johnny, ang matagal na niyang gustong gawin sa binata.

“I love you, Johnny.”

“I love you, Neeya, dati pa.”